رقابت تولید مثلی و انتخاب جنسی

ماده ها که انتخاب جفت را بر عهده دارند، اغلب با نرهای بزرگ تر جفتگیری می کنند، زیرا اندازه آن ها در رقابت موفق در با دیگر نرها نقش مهمی دارد. گوزن های نر برای دست یابی به ماده ها به منظور جفت گیری، شاخ به شاخ می شوند. نرهای پیرتر که شاخ هایشان انشعابات بیشتری دارد، اغلب در نبرد پیروز می شوند و می توانند با ماده های بیشتری جفت گیری کنند و تولید مثل بیشتری داشته باشند. به همین ترتیب فیل های دریایی بزرگ تر شانس بیشتری برای دفاع از قلمروی ماده های خود دارند. انتخاب جنسی فرایندی است که در آن یک صفت برای افزایش شانس تولید مثل انتخاب می شود گرچه وجود این صفت ممکن است برای حیات جاندار ضروری نباشد و حتی گاهی هم باعث افزایش امکان شکار شدن آن جاندار می شود. مرغ بهشتی WHYDAH با دم بلند خود ماده ها را جذب می کند این اندازه بزرگ دم در فصل تولید مثل شانس جفت گیری را افزایش می دهد و درعین حال ممکن است بقای فرد را به خطر بیاندزد.  

                                (الف)                                                 

                                       (ب)

 

                                       (ج)

شکل 1-10- یال شیر احتمال آمیزش آن را با شیرهای ماده افزایش می دهد و باعث کاهش رقابت نیز می شود چون نرهای کمتر درگیر می شوند(الف)مرغ بهشتی ویدا(ب) شاخ گوزن باعث افزایش احتمال جفت گیری آن می شود(ج)

نظام های های جفت گیری

    تعداد افرادی که هر جانور در فصل بارداری می تواند با ان ها جفت گیری کند، در سلسله جانوری متفاوت است. نظام های جفت گیری مانندmonogamy  یا تک همسری(که در آن یک نر با یک ماده جفت گیری می کند). فلامینگو صورتی از این نوع حیوانات است. نظام جفت گیری دیگر  polygynyیا چند همسری است(که در آن یک نر با بیش از یک ماده جفت گیری می کنند). گوریل نر حیوانی است که زندگی چند همسری دارد. نظام دیگر polyandry یا چند شوهری می باشد که به دلیل بالا بردن شایستگی های نر و ماده به وجود آمده است. شایستگی ماده در صورتی که با نر دارای قلمرو غنی جفت گیری کند، افزایش می یابد. چنین نری ممکن است قبلا جفت گیری کرده باشد، ولی باز هم برای ماده بهتر است با آن نر بارور شود و نه نر جفت گیری نکرده ای که قلمرو فقیری دارد.

 

   شکل2-10- فلامینگوهای صورتی زندگی تک همسری دارند زیرا پرنده ماده به تنهایی نمی تواند از فرزندان نگهداری کند. شامپانزه، میمون و گوریل و بسیاری از پستانداران به دلیل اینکه ماده ها از فرزندان مراقبت می کنند زندگی چند همسری دارند           

تکامل حس از خود گذشتگی

     احساس از خود گذشتگی چگونه به وجود می آید؟ زنبورهای عسل کارگر برای دفاع از کندو مهاجمان را نیش می زنند و وقتی بخواهند پرواز کنند نیش آن ها در پوست

صل پاییز و زمستان به علت کمبود غذا بسیاری از زنبورهای کارگر برای نجات سایر افراد کندو اقدام به خود کشی می کنند.ند( به دلیل ترشحمهاجم باقی می ماند و باعث می شود تا مقداری از محتویات بدن زنبور از بدن او خارج شود و سرانجام بمیرد. این امر سبب مردن زنبور می شود اما از ملکه که قرار است فرزندان بیشتری به وجود بیاورد محافظت می شود و ژن ها به جمعیت بعد انتقال می یابد. اگر نرهای دارای ویزگی از خود گذشتگی تولید مثل نکنند و فرزندی بر جای نگذارند، این ویزگی نمی تواند از نسلی به نسل بعد منتقل شود.

    عمل متقابل: رابرت تریوس می گوید ممکن است افراد مشارکت هایی را ایجاد کنند که در آن تبادل های دو طرفه رفتارهای از خود گذشتگی را به وجود آورد. خفاش های خون آشام در گروه های 8 تا 12 نفری در شکاف های درختان زندگی می کنند. از آن جا که در این خفاش ها سرعت متابولیکی بالاست، افرادی که مدت زمانی تغذیه نکنند می میرند. اگر خفاش ها میهمانی را بیابند که برای نوشیدن خون به سر سفره آمده است مقداری برای او می گذارند تا بنوشد؛ باقی گذاشتن مقدار کمی خون از لحاظ کسب انرژی هزینه ای برای خفاش ندارد اما در عوض میهمان را از گرسنگی نجات می دهد. این خفاش ها تمایل دارند به هنگام نوشیدن خون با خفاش هایی شریک شوند که قبلا یاری دهنده بوده اند. اگر خفاشی از تقسیم غذا(خون) با خفاشی که قبلا به او کمک کرده است مضایقه کنند، در آینده از حضور در سفره تقسیم خون محروم خواهند ماند.

    مهاجرت

    بسیاری از جانوران مهاجرت می کنند، تا از هوای بد دور شوند، غذا پیدا کنند یا تولید مثل کنند. بعضی از جانوران مهاجر فواصل کوتاهی را طی می کنند،‌دیگران هزاران کیلومتر را می پیمایند. مهاجران با پرواز کردن، شنا کردن،‌راه رفتن و جهیدن مهاجرت می کنند. مهاجران واقعی هر سال در یک مسیر دو طرفه سفر می کنند. یعنی از یک مکان به مکان دیگری می روند و دوباره برمی گردند. بیشتر مهاجرت ها به طرف شمال و جنوب انجام می شود. اما بعضی ها مثل پرنده چتری از جنگل های با عرض جغرافیایی بالا به جنگل های با عرض جغرافیای پایین مهاجرت می کنند. موریانه ها و کرم خاکی از نزدیک سطح به عمق خاک سفر می کنند.

    پرستوی قطبی طولانی ترین فاصله را برای مهاجرت طی می کند. این پرنده هر سال 35000 کیلومتر را طی پرواز می کند که تقریبا به اندازه محیط زمین است. نهنگی که طولانی ترین مسیر را طی می کند و طولانی ترین مهاجرت را بین پستانداران انجام می دهند؛ نهنگ خاکستری است که حدود20110 کیلومتر را در هر سال می پیماید. حشره ای که طولانی ترین مهاجرت را انجام می دهد ملخ بیابانی است که حدود4500 کیلومتر را طی می کند. پروانه ای که طولانی ترین مسیر را طی می کند پروانه مونارک (Monarch) است که بیش از 2000 مایل را پشت سر می گذارد و از کانادا تا مکزیک مرکزی را پرواز می کند. جانور خشکی زی که طولانی ترین مسیر را می پیماید گوزن آمریکای شمالی است که حدود 1100 کیلومتر را طی می کند.

جوامع حشرات

    در هر کاست (کلنی های حشرات اجتماعی از گروه های بسیار منسجم به نام کاست تشکیل شده است) حشرات اجتماعی، کارگران در بخش بزرگی از ژنوم (کل محتویات DNA) خود با دیگر افراد مشترک هستند؛ در نتیجه با کمک رساندن به مادر خود برای آن که او تولید مثل کند- در مقایسه با زمانی که طول می کشد خود تولید مثل کنند- در واقع به ترویج بیشتر الل های خود کمک می کنند

    در زنبور عسل، ملکه با ترشح فرومون، تسلط خود را بر کندو حفظ می کند. این فرومون که«فرومون ملکه» نامیده می شود، نمو تخمدان را در دیگر ماده ها سرکوب و آن ها را به کارگرهای نا بارور تبدیل می کند. زنبورهای نر تنها  به منظور جفت گیری به وجو می آیند. هنگامی که کلنی در بهار بزرگتر می شود، برخی افراد ماده ترشح شده از ملکه را به مقدار کافی دریافت نمی کنند و کلنی آماده بچه دادن می شود. کارگرها محفظه های بیشتری برای ملکه می سازند که در آن ها ملکه جدید به وجود نمو می یابند. کارگرهای دیده بان به دنبال مکان جدیدی برای لانه می گردند و موقعیت آن را به کلنی خبر می دهند؛ سپس ملکه قدیمی و تعدادی از کارگرهای ماده به محل جدید نقل و مکان می کنند. در لانه قدیمی، یک ملکه جدید از تخم خارج می شود و دیگر ملکه های بالقوه را می کشد؛ ملکه برای جفت گیری به پرواز در می آید و باز می گردد تا بر کندو فرمانروایی کند. بنابراین جامعه زنبورها مجموعه ای از تضادها و هم کاری هاست. اکنون به بررسی نقش زنبورهای مختلف درکندومی پردازیم.

           

                   شکل 3-10- زنبورهای کارگر                                                                              

ملکه: ملکه از لحاظ اندازه بزرگ ترین زنبور کندو است و به همین دلیل اغلب توانایی ضعیفی در پرواز کردن دارد. جالب است که بدانید ملکه را زمانی که یک لارو دو روزه است زنبورهای کارگر انتخاب می کنند تا بعدها نقش ملکه را در کندو بازی کند. بعد از حدود 11 روز این کرم حشره به زنبور تبدیل می شود؛‌پس از آن زنبور ملکه با حدود18 زنبور نر جفت گیری می کند و در نهایت با گذشت 10 روز ملکه طی یک روز اقدام به تخم گذاری می کند. یک زنبور ملکه می تواند تا 30000 تخم را طی یک روز تولید کند.

زنبور نر: زنبورهای نر قوی ترین زنبورهاید یک کندو هستند که خوشبختانه نیش ندارند. آن ها وظیفه جمع آوری غذا یا شهد گل را بر عهده ندارند و تنها مسئولیت تولید مثل را در کندو بر عهده دارند. نکته جالب آنکه اگر تحت شرایط در کندو غذا کاهش بیابد زنبورهای نر از کندو اخراج می شوند! این زنبورها دارای چشم و شاخک های بزرگ تر از دیگران می باشند تا راحت تر بتوانند زنبورهای ملکه را پیدا کنند.

زنبورهای کارگر: کارگران کوچکترین زنبورها در کندو می باشند،‌جنسیت آن ها ماده استاما اغلب فرصت باردار شدن را به دست نمی آورند( به دلیل ترشح فرومون ملکه از ملکه). یک کندو حدود 50 تا 60 هزار زنبور کارگر دارد. کارگرها مسئولیت تهیه غذا را برای نوزادان و ملکه بر عهده دارند. و علاوه بر آن به بال زدن هوای داخل کندو را خنک نگه می دارند. آن ها با داشتن نیش محافظان کندو نیز هستند.

سایر موارد: زنبورها شش پا دارند که سه به سه در طفین آن ها قرار دارد. شاخک های آن ها برای احساس کردن و دریافت اطلاعات از محیط اطراف می باشد. چشم آن ها متشکل از میلیون ها لنز خاکستری رنگ است و توانایی دید رنگی را دارند. زنبورها از طریق حرکات بدنی و رقصی که انجام می دهند، محل وجود گل را به هم دیگر نشان می دهند. معمولا در بهار زنبورهای کارگر با انتخاب یک ملکه جدید اقدام به ساختن کندو کندوی جدید می کنند. عسل در واقع شکر فوق اشباح شده ای است که زنبورها از شهد گل ها تهیه می کنند و کمتر از 20در صد آب دارد. در فصل پاییز و زمستان به علت کمبود غذا بسیاری از زنبورهای کارگر برای نجات سایر افراد کندو اقدام به خود کشی می کنند.

مورچا های برگ بُر، نمونه جالبی توجه دیگری از نوع زندگی در خور توجه حشرات اجتماعی هستند. این مورچه ها در کلنی های متشکل از چند میلیون مورچه زندگی می کنند و قارچ ها را در زیر زمین پرورش می دهند. لانه های پشته مانند آن ها شهرهای زیر زمینی هستند که هر یک بیش از 100 متر مربع مساحت دارد و شامل صدها ورودی و اتاق در عمق پنج متری از سطح زمین است. تقسیم کار بین مورچه های کارگر، با اندازه آن بستگی دارد. هر روز کارگرها در صف های طولانی از لانه به سمت درخت یا بوته ای حرکت می کنند و برگ های آن را به اندازه های کوچک می بُرند و لانه حمل می کنند. کارگرهای کوچک به نوبه خود ریسه های قارچ ها را در این لایه پوششی می کارند. بدین ترتیب باغچه ای پر از قارچ به وجود می آید. برخی کارگرها انواع نامطلوب قارچ موجود در باغچه ها را از بین می برند و مورچه های پرستار لاروهایی را که قرار است به مورچه تبدیل شوند به مناطق از قبل تعیین شده در این باغچه می برند تا بچرند و بزرگ شوند.

ویژگی های خاص جاندران

1-درخت بلوط تا قبل از 50 سالگی میوه نمی دهد2- زرافه ها تار صوتی ندارند و لال هستند به همین دلیل هیچ صدایی تولید نمی کنند 3- دلفین ها مانند گرگ ها هنگام خواب یک چشم خود را باز نگاه می دارند 4- گرده گل و عسل تنها موادی در جهان هستند که فاسد نمی شوند 5- برخی از انواع حلزون ها می توانند تا سه سال بخوابند 6- اسب ها می توانند در حالت ایستاده بخوابند 7- بعد از مغز، پیچیده ترین عضو بدن انسان کبد است 8- عمر تمساح ها به بیش از یک صد سال می رسد 9- شتر به محض دیدن چند شتر مرده بلافاصله سکته می کند و می میرد 10- فیل تنها حیوانی است که نمی تواند بپرد و شتر تنها حیوانی است که نمی تواند شنا کند 11- ماموت ها که 10000 سال پیش منقرض شدند تا 6 سالگی از شیر مادر تغذیه می کردند12- اگر ماهی قرمزی را در یک اتاق تاریک قرار دهیم کم کم سفید می شود 13- عقاب برای خوردن لاک پشت آن را به ارتفاع بالا می برد و به پایین پرتاب می کند تا بعد از شکسته شدن لاک از محتویات درون آن راتغذیه کند 14- کلاغ برای بیرون آوردن کرم از تنه فرسوده درختان چوب تیزی را با منقار خود وارد سوراخ تنه درخت می کند و کرم را بیرون می آورد 15- خوک به دلیل فیزیک بدنی قادر به دیدن آسمان نیست 16- فاصله بین مچ دست هر انسان  تا آرنج برابر طول کف پای همان فرد است و فاصله بین نوک انگشت بزرگ دست هر فرد هنگامی که با زاویه 180 درجه باز هستند با قد همان فرد برابر است  همچنین هر فرد با دستان خودش هشت وجب می باشد.