کوشان مهران: پس از انسان، «عقاب طلایی»، «روباه سرخ» و «گرگ خاکستری» بیشترین پراکندگی را در قاره های جهان دارند ولی آیا تاکنون این پرسش برای خوانندگان گرامی پیش آمده که چرا گرگ در کوه های «اطلس» در شمال افریقا و کشور مراکش وجود نداشته است؟

با این وجود، اخیراً پژوهشگرانی اسپانیایی و مراکشی به نتایج بسیار جالبی در کوه های اطلس دست یافتند. دوربین های تله ای برای نخستین باز تصاویری از «گرگ آفریقایی» (Canis lupus lupaster) را در کوه های میانی اطلس مراکش در اختیار دنیای علم قرار داند. 

بومیان «بربر» (Berber) بر این اعتقاد بودند که در این نواحی دو گونه شغال یکی بزرگ و تیره و دیگری کوچک و مایل به زرد وجود دارد و در برخی منابع فرانسوی از «گرگ سیاه کوه های اطلس» سخن به میان آمده است؛ و این تازه نقطه شروع پژوهش های نوین درباره پراکندگی گرگ در آفریقا است. 
در تاریخ 10 اوگوست 2012 در مجله Plos ONE  به وجود گرگ در سنگال نیز اشاره شده است. برای بیشتر جانورشناسان تنها گرگ موجود در کشور مصر «گرگ عربی» (canis lupus arabs) است که تنها در جنوب «شبه جزیره سینا» به تعدادی انگشت شمار وجود داشته و یک نمونه از آن تا چند سال پیش در باغ وحش «جیزا» وجود داشت، ولی شواهد تاریخی از یک واقعیت سخن می گوید. 
ارسطو از گرگ هایی در مصر سخن می گوید که از نمونه های یونانی کوچک تر بوده و برخی باستان شناسان اعتقاد داشتند که در اصل «آنوبیس» یکی از خدایان مهم مصریان، یک گرگ کوچک و نه شغال طلایی بوده است. از نیمه دوم قرن نوزدهم پاره ای از جانورشناسان شغال های مصری را درشت هیکل تر از نمونه های سوری دانسته و در خود دره نیل نیز دو گونه سگ سان همواره برای پژوهشگران پرسش هایی را درباره وجود شغالی بزرگ جثه و یا گرگی کوچک اندام مطرح می کرد. 
در دسامبر سال 2002 نمونه سگ سانی در سواحل «داناکیل» کشور «ارتیره» مشاهده شد که کاملا متفاوت از شغال طلایی بوده است و در سال های بعد پژوهش های ژنتیکی نمونه های یافت شده در کوهستان های «اتیوپی» حاکی از وجود نمونه ای مرتبط با گرگ و نه شغال بود.( البته لازم به یادآوری است که این نمونه های به ظاهر گرگ، دارای زیستگاهی متفاوت از گرگ اتیوپی هستند که تا مدتی پیش گمان می رفت به روباه ها وابسته است و شیوع بیماری هاری از سگ های اهلی و دورگه شدن نسل او را در معرض خطر قرار داده است.)

پژوهش های ژنتیکی در حال اثبات وجود گرگ در الجزایر و سنگال و مالی است که مقاله زیر کمک بزرگی به خوانندگان گرامی برای پیگیری این موضوع می کند.

 Gaubert P, Bloch C, Benyacoub S, Abdelhamid A, Pagani P, et al (2012). "Reviving the African Wolf Canis lupus lupaster in North and West Africa: A Mitochondrial Lineage Ranging More than 6,000 km Wide". PLoS ONE 7 (8): e42740. doi:10.1371/journal.pone.0042740.

زیستبوم شمال آفریقا در طی هزاره ها به شدت توسط جوامع بشری چون «گارتاژی»ها و رومیان مورد بهره کشی و تخریب قرار گرفته است. فیل هایی که روزگار گذشتن هانیبال و سپاهیانش از کوه های آلپ، در تونس می زیستند، تا حدود 300 سال پس از میلاد مسیح از میان رفتند. ولی هیچگاه حیات وحش با عدد و رقم از پیش معین شده میانه خوبی نداشتند. 
در بیشتر گزارش ها به نابودی شیر بربری در سال 1922 در مراکش اشاره دارد ولی مدارک کنونی حکایت از شکار شیر در نزدیکی شهر «کنستانتینوپول» در شمال الجزایر در سال 1941 و مشاهده شیر در مرز الجزایر و تونس در سال 1950 دارد. با وجود سابقه استعمار فرانسه و اسپانیا، نادید گرگ در کوه های اطلس و کوهستان های صحرای کبیر آفریقا عجیب به نظر می رسد. ولی گویا طبیعت در برخی اوقات در دقیقه نود کارتی در آستین دارد. 
یافتن مدارک قطعی وجود پلنگ، چه در کوهستان های برفگیر اطلس مراکش و چه کوهستان های خشک «آهاگار» جنوب الجزایر نشان از قدرت اختفا و سازگار این گربه سان با زیستبوم های گوناگون دارد.
و کسی چه می داند؟ شاید از سال 1870 که گزارش های رسمی حاکی از شکار آخرین خرس اطلس کوهستان های مراکش دارد، هنوز خرس های کوچک و پشمالو و تیره رنگ بربری پس از عبور دسته ای از جهانگردان و پژوهشگران از اطلس برف آلود با تعجب و ترس بر دوپا ایستاده و هوا را می بوید و پیرمردی کهنسال برای پژوهشگران داستان حمله خرس به گوسپندان خود را برای پژوهشگرانی تعریف می کند که ناباورانه سری تکان داده و با خود می گویند:
... این هم از خاطرات پدر پدر بزرگش است که برای همه تعریف می کند!

و یک نکته بسیار قابل تعمل: در صفحه 22 شماره 162 مجله «شکار و طبیعت»، به تاریخ اردیبهشت ماه 1352 در نوشتاری ترجمه شده از مجله انیمالز درباره گرگ ها تصویری از گرگ سیاه آفریقای شمالی منتشر کرده است.آیا این تصویر واقعا در آفریقای شمالی و کوهستان های برفگیر اطلس گرفته شده است؟ 
شاید به دلیل نبود شبکه های ارتباطی و اطلاع رسانی جهانی چون اینترنت این گونه داده های مهم چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. به خوانندگان گرامی پیشنهاد می شود دیده ها و مدارک خود درباره مشاهده گرگ هایی با وضعیتی غیر معمول در ایران را به سایت خبری سبزپرس ارسال نمایند.