گروه كشاورزي: لیـــلا مســـروری- روزگاری عطرشالی، عطری بهتر از تمام عطرهای مصنوعی که برند شاهکار طبیعت گیلان بود در شامه می پیچید وخبر میداد که تابستان به نیمه رسیده است.

عطر شالی نوید محصول بود ، نوید برداشت محصولی که هم قوت غالب گیلانی و ایرانی بود و هم بقایایش قسمت و روزی پرندگان و احشام کشاورزان . برنج که خرمن میشد نوبت کاه و کلش بود ساقه های برجا مانده که هم دست افزاری برای ساخت صنایع دستی بود و هم اندوخته ی زمستانی دامها و حتی پوششی برای حفاظت خاک.
اما در سالهای اخیر با تکه تکه شدن مزارع و ترک کشت و گاه تغییر کاربریها کم کم کشاورز شالیکار هم شد برنجکاری که مشتری شیر و ماست و تخم مرغ بازار بود و حالا کاه و کلش چیزی اضافه و دست و پاگیر بود.
اینچنین بود که عطر شالی هم دچار دودزدگی شد دود سیاه و غلیظ . اخبار اشکار و نهان ازتعداد بستریان بیمارستان به علت تنگی نفس  و تصادفات ناشی از کاهش دید درمسیر سوزاندن کاه و کلش خبر میداد. محیط زیست هم وارد میدان شد کار از تذکر تا بگیر و ببند هم رسید اما نتیجه ایی که باید حاصل نشد . مروجان شبکه دولتی و خصوصی ترویج استین بالازدند تا ضمن بازیابی فرهنگ قدیم کشاورزان انهم در شرایطی که نرخ  نهاده ها رو به گرانی رفته کاه و کلش را به مثابه فرصتی در خور اعتنا  معرفی کنند.
مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در گفتگو با سبزپرس می گوید: بر طیق امارهای موجود همه ساله از دویست و سی و هشت هزار هکتار شالیزار گیلان علاوه بر بیش از یک میلیون تن شلتوک ، قریب به یک میلیون سیصد هزار تن کاه و کلش بدست میاد که رقم در خور توجهی است انهم در شرایطی که گیلان در سراسر کشور به لحاظ تعدد واحدهای دام بومی ، رتبه نخست را دارد .
علی اصغر داداش پور گفت: در کنار هم قرار دادن تنها همین دو پارامتر گویای  لزوم فرصت سازی برای استفاده بهینه از این محصول ثانوی شالیزار است.
وی در خصوص نهادینه کردن این تغییر نگرش به کاه و کلش از زائدات به محصول ثانویه حاصل از شالیزار به سبز پرس گفت : برای مدیریت موثر در مبحث کاه و کلش باید بدانیم که حلقه های متعددی وجود دارد کشاورز شالیکار ، شرکتهای ارائه دهنده خدمات فنی و مهندسی ، تشکل های مردم نهاد دامداران  و سازمان جهاد کشاورزی که وظیفه اصلی ان تامین امنیت غذایی جامعه است و در این بین ترویج گیلان تمام سعی خود را براین قرار داده تا با برقراری تعامل و وفاق و همراهی بتواند تک تک این حلقه ها را در زنجیره ایی فعال کند یعنی هم کشاورز و هم دامدار گیلانی بدانند که این مزیت افزوده فرصتی برد-برد است که هم کشاورز درامدی کسب کند و هم دامدار بخش عمده ایی از نیاز علوفه ایی خود را از داخل استان تامین کند .
داداش پور تاکید کرد : خوشبختانه با توجه به دستاوردهای بخش تحقیقات برنج به راحتی می توان با غنی سازی کاه کلش توسط ملاس چغندر و اب و کود اوره  به تولید مرغوب تر و اقتصادی تر دامداران سنتی کمک کرد.
وی یاد اور شد : علاوه بر انکه بقایای برنج مطلوب ترین بستر پرورش قارچ خوراکی است و نیز در تهیه کود آلی ورمی کمپوست بکار می اید امروزه کارخانه های تولید ظروف یکبار مصرف در گیلان و نیز فراورده های نتوپان و MDF سازی نیز از مشتریان این محصول هستند.
مدیر هماهنگی ترویج گیلان در پاسخ به اینکه چند سال قبل کشاورزان منتظر و متوقع بودند تا کسانی در مزرعه برای خرید به آنها مراجعه کنند به سبزپرس گفت: یقینا همانگونه که کشاورز ما شلتوک خود را برای ارائه مناسب در بازار حفظ می کند با شناخت اهمیت کاه و کلش در میابد که اینجا هم همان قوانین دوسویه خرید و فروش حاکم است و درصورت عرضه مناسب ، متقاضی اول که دامداران هستند نیز منابع عرضه درون استانی را جسته و به واردات خارج استانی ترجیح می دهند و به طریق اولی تشکل های مردم نهاد دامداری در این بین سهم و نقش به سزایی دارند.
داداش پور ازتوزیع ششصد دستگاه " بیلر" برای بسته بندی کاه و کلش خبر داد که اماده خدمات رسانی به کشاورزان هستند و گفت : برعکس آنچه که عده ایی فکر می کنند مکانیزاسیون منجر به بیکاری می شود ، به عینه می بینیم که با ارائه همین خدمات فضای جدیدی از کسب و کار فراهم شده است .
مدیر هماهنگی ترویج جهاد کشاورزی گیلان گفت : با توجه به اینکه ما نه فقط فصلی بلکه بطور مستمر روی این مبحث کار کرده ایم و اطلاعات ترویجی از طریق 59 مرکز جهاد کشاورزی در روستاها ،90شرکت استقرار یافته خدمات فنی و مشاوره ایی ، هزار مددکار ترویجی و 150سرباز سازندگی  و نیروهای بسیج و شبکه ترویجی دولتی و خصوصی در مجامع و مناسبتهای مختلف اطلاع رسانی لازم انجام شده و امروز می توانیم با افتخار بگوییم روستاهایی نظیر " گالش کولام " لنگرود داریم که مسئله سوزاندن کاه و کلش به کلی در ان منتفی است و در گیلان اکثریت قریب به اتفاق شالیکاران ما با مزایای کاه و کلش آشنا هستند.
وی در خصوص رایزنی با سایر دستگاهها برای برخورد با متخلفان پاسخ داد : خوشبختانه ضمن انکه پدیده سوزاندن بدلیل آگهی کشاورزان رو به کاهش چشمگیر است و کمتر کسی حاضر است با سوزاندن چنین سرمایه ایی ، ضمن محروم کردن خود از در امد بیشتر ، خاک زراعی اش  را هم با سوزاندن مسموم کند ، اما اگر کسی از سر عناد یا نا اگاهی و تفنن همچنان اصرار بر سوزاندن داشته باشد به سبب انکه از مصادیق بارز الودگی هوا و تهدید سلامت عمومی است محیط زیست و دستگاه قضایی و نیروی انتظامی حسب وظایف حاکمیتی خود ورود خواهند کرد و در این مورد نشستهای مشترکی نیز برگزار شده است.
داداش پور در انتها تاکید کرد : مسئله جمع آوری به موقع و در زمان مشخص از نکات مورد توجه ما است تا هم عرضه کننده و هم متقاضی بتوانند بطور متمرکز از این فرصت ، در زمان مناسب، برخوردار شوند.

http://isdle.ir/news/index.php?news=8671