بازگشت شیر ایرانی از هند

هنوز در حد حرف است، هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده، هنوز خبر در حد مصاحبه معاون سازمان محیط‌زیست با خبرگزاری مهر است، اما همین که در این مصاحبه از موافقت مقامات هندوستان با فرستادن شیر به ایران سخن به میان آمده برای به راه افتادن یک موج خبری کافی است؛ آن هم شیری که از زمان قاجار به بعد نسلش در ایران منقرض شده و مشخص نیست اگر یک بار دیگر پایش به سرزمین مادری برسد، زنده خواهد ماند یا نه.

به گزارش زیست بوم و به نقل از جام جم آنلاین ، اصغر فاضل معاون سازمان محیط‌‌زیست اما نه از به راه افتادن موج خبری نگران است و نه به ناتوانی ایران در احیای شیر باور دارد، به همین علت او روز گذشته به مهر توضیح داد که در مذاکرات اخیر رییس سازمان محیط ‌زیست ایران با وزیر محیط‌زیست هند، این مقام هندی به تمایل ایران برای انتقال شیر ایرانی به ایران و تکثیر آن در اسارت، پاسخ مثبت داده و به صورت ضمنی با این نقل و انتقال موافقت کرده است.

فاضل اما زمان دقیق این اتفاق را نمی‌داند حتی مطمئن نیست که اتحادیه جهانی حفاظت که انجام کارهای کارشناسی مربوط به‌این انتقال بر عهده‌اش گذاشته شده چه نظری در این باره می‌دهد، اما این را خوب می‌داند که هنوز سازمان حفاظت محیط‌زیست هیچ مجوزی با این مضمون برای هیچ متقاضی بخش خصوصی صادر نکرده و اگر قرار است فردی از بخش خصوصی عهده‌دار احیای شیر ایرانی شود ابتدا باید پیشنهادهایش را ارائه دهد و پس از آن مجوزهای ملی را بگیرد.

اما با این‌که هنوز هیچ چیز قطعی نیست ولی نگرانی‌ها از آمدن شیر به ایران جدی است، چون هنوز خاطره ببرهای سیبری در یادها زنده است.

ایرانی‌ها یادشان مانده که دو قلاده ببر چطور دو سال پیش با آب و تاب زیاد از روسیه به تهران آمدند و پس از چند ماه، ببر نر مغلوب بیماری مشمشه شد و ببر ماده نیز هنوز در قرنطینه با مشمشه دست به گریبان است.

ببرهای روسی قرار بود احیاگر نسل ببر‌مازندران باشند اما بازیگر نقشی پیچیده در پرونده‌ای پر ابهام شدند که سرانجام همه کاستی‌هایش به گردن گوشت آلوده الاغ‌هایی افتاد که در باغ وحش ارم به خورد ببرها رفته بود.

تا زمان نهایی شدن این گزارش، تلفن همراه علی‌اصغر فاضل، معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست خاموش بود برای همین یک پرسش بی‌پاسخ ماند و اکنون نمی‌دانیم که وزیر محیط‌زیست هند آیا در قبال گرفتن یوزپلنگ از ایران حاضر به فرستادن شیر به ایران شده یا خیر؟

هند سال‌هاست که رد یوزپلنگ ایرانی را می‌زند و در تلاش است تا به چند قلاده از آن دست پیدا کند. پیش از این نیز هرگاه موضوع آمدن شیر به ایران به میان می‌آمد نخستین پرسش این بود که آیا در ازای آمدن شیر، یوزپلنگی از دست می‌رود؟ حالا نیز این موضوع جای پرسش دارد چون ناصر کرمی، کارشناس حیات وحش هم در گفت‌و‌گو با جام‌جم اولین پرسشش این است که آیا هند ‌بی‌چشمداشت شیر را به ایران می‌فرستد یا در قبال آن یوز می‌خواهد‌؟

کرمی بحث بر سر انتقال شیر از هند به ایران را بحثی قدیمی و مربوط به پیش از انقلاب می‌داند‌؛ بحثی که به باور او نه از نظر زیست‌محیطی ارزش دارد و نه از لحاظ علمی و عملی، شدنی است.

او می‌گوید: برای احیای نسل گوشتخواران بزرگ جثه حداقل ۴۰ قلاده از آن حیوان و صد هزار هکتار زمین قرق‌شده نیاز است که هم‌اکنون چنین امکانی برای ایران وجود ندارد‌؛ این در حالی است که دشت ارژنگ و منطقه آسماری در شمال خوزستان که روزی زیستگاه شیر ایرانی بوده حالا به مناطقی کاملا مسکونی تبدیل شده است.

رضا کاشی زنوزی از کارشناسان حیات وحش و صاحب‌نظر در حوزه گربه‌سانان نیز موضوع را از زاویه دید ناصر کرمی می‌بیند، اما موضوعاتی را به گفته‌های او اضافه می‌کند تا با دلیل و مدرک ثابت کند که احیای شیر در ایران کاری غیرممکن، انرژی‌بر و از بین برنده میلیون‌ها دلار سرمایه است.

کاشی روزی را یاد

آوری می‌کند که تیم احیا‌کننده ببر در ایران به ژن مشترک ببر سیبری و مازندران استناد می‌کرد تا تلاش برای احیای ببر در ایران را کاری علمی جلوه دهد.

به گفته کاشی ژن‌های مشترک میان دوگونه جانوری هرگز احیای گونه‌ها در شرایط اقلیمی متفاوت را توجیه نمی‌کند چون به گفته او با این‌که شیرهای ایرانی از نظر ژنوم (ماده ژنتیکی موجود در یک سلول)‌ شبیه‌ترین شیر به شیرهای بربر هستند (شیرهای شمال آفریقا از اتیوپی تا لیبی) اما چون زیستگاه‌های آنها در ایران و آفریقا با هم تفاوت بسیار دارد هرگز شیر ایرانی در آفریقا و هرگز شیر آفریقایی در ایران امکان تکثیر ندارد.

او معتقد است باید بهانه ژنوم را کنار بگذاریم و به احیای گربه‌سانان از جمله شیر واقع‌بینانه نگاه کنیم. به گفته کاشی، مانع اصلی برسر راه احیای شیر ایرانی از بین رفتن زیستگاه‌های اوست ضمن این‌که تامین غذای شیرها در زیستگاهی که کاملا از بین رفته است نیز کاری سخت و بسیار هزینه‌بر است.

این کارشناس حیات‌وحش از شیرهایی سخن می‌گوید که ارتفاع قامت آنها از سرشانه ۹۵ سانتیمتر تا یک متر است اما چون بیشه‌زارها و علفزارهایی که روزی قلمرو آنها در ایران بوده از بین رفته اگر حالا به ایران برگردانده شوند چون امکان استتار ندارند بشدت در طبیعت آسیب می‌بینند.

کاشی در عین حال به نبض زندگی شیرها اشاره می‌کند و می‌گوید: شیرها برخلاف ببرها که به صورت انفرادی نیز قادر به زندگی‌اند هرگز به تنهایی نمی‌توانند به حیاتشان ادامه دهند پس اگر حتی ایران دو قلاده شیر نیز از هند وارد کند چون زندگی شیرها در گروه‌های کمتر از ۲۰ قلاده مفهوم ندارد عملا توان زندگی را از دست می‌دهند مگر این‌که شیرهای وارد شده در باغ‌وحش نگهداری شوند و در اسارت تولیدمثل کنند که در آن صورت نیز شیری که در اسارت به دنیا می‌آید دیگر شیر نیست و نمی‌توان ادعا کرد که با تولد او نسل شیر در ایران احیا شده است.

ببرهای سیبری که به ایران آمدند اگرچه جثه‌شان بزرگ بود و هیبتشان بیننده را تحت‌تاثیر قرار می‌داد، اما به محض آن‌که نگاه کارشناسان حیات وحش به چهره‌شان افتاد فهمیدند که این ببرها نه تنها برخلاف گفته مسئولان بزودی بچه‌دار نمی‌شوند، بلکه چند سال زمان می‌برد تا بالغ شوند و به سن تولیدمثل برسند.

این کارشناسان، آن زمان در این باره هشدار دادند، اما مسوولان مربوطه به هشدار آنها توجه نکرد و بر بالغ بودن ببرها و آبستن بودن ببر ماده تاکید کرد؛ حالا نیز برخی کارشناسان نگران اصیل نبودن شیرهایی هستند که ممکن است به ایران وارد شوند چون به گفته آنها نه ایران ژنوم شیر ایرانی منقرض شده را در اختیار دارد که آن را با ژنوم شیر وارداتی انطباق دهد و نه لابراتوارهایی دارد که بتواند این موضوع را در آن کشف کند.

البته شاید در روزها و ماه‌های آینده مسیر آمدن شیر ایرانی از هند آنقدر پرفراز و نشیب بشود که پرونده احیای شیر ایرانی همچون سال‌های گذشته بار دیگر مسکوت بماند؛ اما اگر قرار است این کار در آینده‌ای نزدیک اجرایی شود، بهتر است سازمان حفاظت محیط ‌زیست، حرف‌های درست و علمی را کنار هم بچیند و آنگاه سود و زیان احیای این‌گونه جانوری را سبک و سنگین کند و در نهایت تصمیمی بگیرد که به نفع حیات‌وحش و محیط ‌زیست ایران تمام شود.

مریم خباز – گروه جامعه- http://zistboom.com/8363/

اثرات گاز رادون برسلامت شهروندی

امروزه بحث آلودگی و تهدیدات سلامت شهروندی در محیط های بسته شهری یکی از بزرگ ترین چالش های زیست محیطی بوده و بصورت انکار ناپذیری ذهن بسیاری را مشغول کرده است. اثرات و پیامد های بیولوژیکی و مخاطرات بهداشتی ناشی از گاز رادون در محیط های بسته، با توجه به اینکه عمده وقت و عمر انسان در این گونه محیط ها سپری می شود(۹۵-۶۵درصد )، می تواند بر سلامت افراد تاثیر منفی بگذارد. گاز رادون یکی از مواد رادیواکتیو خطرناک و از مهمترین عوامل پرتوگیری انسان ها بوده و بعد از سیگار دومین عامل مرگ و میر از طریق سرطان ریه می باشد. اندازه گیری غلظت رادون در هوای داخلی(محیط های بسته) بین ۳۹ تا ۴۰ بکرل درمترمکعب محاسبه شده است. بنابراین تدوین و اجرای قوانین و مقررات برای جلوگیری از آلودگی ناشی از گاز رادون در محیط های بسته جهت جلوگیری از تنزیل کیفیت هوای درون ساختمان ها و برنامه ریزی جهت بررسی و اندازه گیری این گاز در محیط های زیست و کار، کنترل و استفاده صحیح از مصالح ساختمانی بویژه انواع سنگ ها موضوعی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

-کلمات کلیدی:

گاز رادون، آلودگی هوای داخل، محیط های بسته، مصالح ساختمانی،سرطان ریه

- مقدمه:

شهرنشینی به سرعت و و وسعت امروزی پدیده و جریانی است جهانی و شهرهای دنیا پیوسته سریعتر از جمعیت جهان رشد می کنند. افزایش جمعیت شهرهای جهان (در هر هفته اندکی بیش از یک میلیون نفر)و تغییر در روند زندگی مردم و همچنین منابع بیشمار آلاینده های هوا در محیط های بسته شهری، اکولوژی شهر ها را با چالش های جدی و مداوم مواجه ساخته است. آثار و پیامد های منفی زندگی در محیط های بسته شهری بسیار متعدد بوده و هنگامی که فردی با این نوع زندگی انس می گیرد، به دشواری می تواند از آن رها شود. انواع آلاینده های زیست محیطی چه در محیط های باز شهری چه در محیط های بسته به طور گسترده بر زندگی مردم تاثیرگذار است و یکی از جنبه های زیان آور آن این است که در یک لحظه ده ها هزار نفر همزمان از این آلودگی ها رنج برده و آسیب می بینند. امروزه بحث آلودگی و تهدیدات سلامت شهروندی در محیط های بسته شهری یکی از بزرگ ترین چالش های زیست محیطی بوده و به صورت انکار ناپذیری ذهن بسیاری را مشغول کرده است.

کاهش کیفیت هوا سالانه منجر به مرگ زودرس حدود ۷/۲ تا ۳ میلیون نفر می شود که حدود ۶ درصد از مرگ و میر سالانه جهان را شامل می شود و حدود دو سوم آن ناشی از آلودگی هوا در محیط های سربسته است. پس توجه به کیفیت هوای داخل و شناسایی عوامل آلوده کننده هوا در چنین محیط هایی دارای اهمیت ویژه ای می باشد.

اثرات و پیامد های بیولوژیکی و مخاطرات بهداشتی ناشی از گاز رادون در محیط ها ی بسته، با توجه به اینکه عمده وقت و عمر انسان در اینگونه محیط ها سپری می شود، می تواند بر سلامت افراد جامعه تاثیر منفی بگذارد. بنابراین بررسی کیفیت هوای درون ساختمان اهمیت پیدا کرده و زمانی به اهمیت فوق العاده آن پی می بریم که متوجه می شویم در اکثر مواقع کیفیت هوای درون ساختمان بدتر از کیفیت هوای بیرون است. خطرات ناشی از تجمع گاز رادون و اثرات بیولوژیکی آن یکی از مسائلی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان مورد ارزیابی منظم و مداوم قرار می گیرد اما در ایران، علی رغم هشدار کارشناسان به خطرات این گاز بعنوان دومین عامل بوجود آورنده سرطان ریه، به نظر می رسد که تا کنون به این مسئله توجهی جدی و کافی مبذول نشده است.

در این مقاله سعی بر این است که با مرور مطالبی راجع به گاز رادون، منابع تولید، ارتباط آن با محیط های بسته شهری، تاثیر بر سلامت شهروندی، مقابله با آن در محیط های بسته و … بتوانیم ضمن ارائه راهکارهای کاهش آن در محیط های بسته در ارتباط با سلامت شهروندی، اهمیت توجه به اینگونه تهدیدات بهداشتی و ضروری بودن پژوهش و تحقیق در این زمینه را نشان دهیم.

-گاز رادون و منابع تولید آن :

گاز رادون به عنوان یکی از اصلی ترین مواد رادیو اکتیو شناخته شده و خطرناک موجود در طبیعت به شمار می رود و از لحاظ فیزیکی گازی است خنثی، بی بو، بی طعم، نامرئی و جزء گازهای بی اثر و نادر به شمار می آید.

این گاز محصولی از اورانیوم و رادیوم طبیعی موجود در زمین بوده و عدد اتمی آن ۸۶ است که دارای ۲۷ ایزوتوپ می باشد که از رادون -۲۰۰ شروع و به رادون -۲۲۶ ختم می گردد. در بین این ایزوتوپ ها، رادون -۲۲۲ با نیمه عمر ۸/۳ روز که محصول واپاشی اورانیوم -۲۳۸ بوده (اورانیم عنصری است که در مقادیر متفاوت در انواع سنگ و خاک در سراسر جهان یافت می شود) و از طریق خاک و صخره ها آزاد شده و فرصت رسیدن به سطح زمین و تجمع در محیط های بسته (بخصوص منازل و محیط های کار)را پیدا می کنند. بنابراین اورانیم و رادیوم موجود در خاک و سنگ به عنوان اولین منبع تولید کننده این گاز مطرح می باشند.

این گاز مانند تشعشعات کیهانی از مهمترین عوامل پرتوگیری انسان ها بوده و مقدار آن در طبیعت بستگی به موقعیت جغرافیایی و منابع زمینی آن منطقه دارد. همچنین این گاز به دلیل قابلیت انحلال در آب، به طور طبیعی در آب های زیر زمینی یافت شده و به عنوان دومین منبع مهم انتشار رادون محسوب می شود. منابع دیگر از قبیل نفت، گاز طبیعی، زغال سنگ و بعضی از صنایع بشری نسبت به عمده ترین منابع فوق الذکر از اهمیت کمتری برخوردار می باشد.

با توجه به اینکه تعداد ذرات آلفا گسیل شده در زنجیره واپاشی گاز رادون زیاد بوده و خود ذره آلفا یکی از خطرناک ترین ذرات حاصل از واپاشی ها بوده ،درنتیجه به آئروسل ها، ذرات گرد و غبار و دیگر ذرات موجود در هوای تنفس می چسبد و در اثر تنفس وارد ریه شده و به سلول های پوششی دیواره مجاری تنفس آسیب می زند.

- ارتباط گاز رادون با محیط های بسته شهری:

بطور کلی در مناطق شهری بزرگ، مردم بیش از ۶۵ تا ۹۵ درصد وقت خود را در فضاها و محیط های بسته سپری نموده و بقیه وقت خود را در فضاهای باز می گذرانند این امر بیانگر اهمیت توجه به مبحث آلودگی هوا در داخل محیط های بسته و نقش تاثیرگذار آن بر سلامت افراد می باشد. تاکنون با وجود پیچیدگی مبحث آلودگی هوای داخل و اهمیت بسیار زیاد آن، در این مورد مطالعات کمتری در مقایسه با آلودگی هوای آزاد انجام پذیرفته است.

غلظت برخی از آلاینده ها در داخل ساختمان می تواند تا ۹۶ بار بیشتر از غلظت آن در محیط خارج باشد. علاوه بر آلاینده های درون ساختمان ها از قیبل منواکسید کربن ، اکسید های ازت ، برخی هیدروکربن ها ، ذرات معلق و برخی ترکیبات سرطان زای ناشی از پختن غذا، گرمایش و سرمایش، امور بهداشتی و غیره در اثر عمل احتراق، پراکنده شدن مقادیر قابل توجهی ازن از دستگاه های فتوکپی در ساختمان های اداری، فرمالدئید متصاعد شده از پشم شیشه و تخته های سه لایه، اوره فرمالدئید از فیوم های عایق بندی، چسب های مختلف، مواد ساختمانی مانند آزبست، دود سیگار و … که در صورت ورود به هوای درون ساختمان به علت تراکم و افزایش غلظت از حد آستانه، صدمات جدی بر افراد ساکن بر ساختمان وارد می کنند.گاز رادون در بین آلاینده های هوای ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و مبحث اصلی مقاله ما را تشکیل می دهد.

با توجه به اینکه نشت رادون از منافذ خاک و سنگ های (بویژه انواع گرانیت ها و شیل ها) موجود در پی ساختمان (۶۲ درصد منبع ورود رادون به خانه در آمریکا)، مواد و مصالح ساختمانی( اعم از نوع مصالح، میزان کاربرد و نحوه بکارگیری آنها، فونداسیون و بعضی از بتن ها( ۱۳ درصد) )، آب بویژه آب های زیرزمینی (۲۵ درصد ) از مهمترین منابع تولید گاز رادون در داخل ساختمان ها بوده، نحوه ورود به ساختمان و عوامل موثر در آن اهمیت دارند. بطور کلی شکاف و فضاهای خالی موجود در ساختمان، نقاط اتصال، شکاف های موجود در دیوار، فضاهای خالی اطراف لوله و اتصالات در دیوارو کف، آب های آشامیدنی، تاثیر پدیده هایی چون اثر دودکش، اثر کششی مسیر باد، اثر خلاء، گسل ها و شکستگی های زمین، حضور لایه های آب های زیر زمینی و خاک های غیر قابل نفوذ بطور مستقیم و غیر مستقیم در آزاد سازی گاز رادون و نفوذ آن به محیط های بسته موثر می باشند. همچنین رطوبت و مقدار آب موجود در زمین نرخ آزاد سازی رادون راتحت تاثیر قرار داده و چنانچه آب های آشامیدنی خانه دارای بیش از حد استانداردهای موجود حاوی رادون باشد پس از خروج آب از لوله، رادون موجود در آب به صورت گاز متصاعد گردیده و در محیط بسته خانه انباشته می گردد. وقتی گاز رادون در اتمسفر و هوای آزاد قرار می گیرد غلضت آن بسیار کم است. اما وقتی از طریق منابع گفته شده، در یک ساختمان محبوس گردد غلظت و در نتیجه سطح اکتیویته آن افزایش می یابد، بخاطر همین نوسانات برآورد میانگین غلظت سالانه رادون در فضای داخلی منازل مسکونی و محیط های کار به اندازه گیری های دقیق و قابل اطمینان از متوسط غلظت رادون در مقاطع زمانی حداقل ۳ ماهه و ترجیحا طولانی تر نیاز دارد.

بهرحال در بعضی از کشور های جهان و همچنین کشور ما ممکن است هزاران خانه وجود داشته باشد که غلظت رادون در آنها بالاتر از حدمجاز بوده و در صورت بالا بودن مقدار آن در محیط های بسته از طریق استنشاق وارد بدن شده، باعث ایجاد اثرات بیولوژیکی عمده ای بر ساکنین آن ساختمان می گردد. براساس داده های EPA آمریکا در سال ۲۰۰۵ تخمین زده شده که از ۱۵ خانه، یک خانه دارای سطح رادون بیش از حدمعمول می باشد.

- تاثیرات بهداشتی رادون بر سلامت شهروندی:

بر اساس IARC (موسسه بین المللی سرطان که یک آژانس ویژه سرطان است) و کمیته سم شناسی ایالات متحده امریکا رادون در ردیف کار سینوژن ها (سرطان زا ها) طبقه بندی شده است. همچنین مطالعات تلفیقی اروپا، آمریکای شمالی و چین تائید کرده اند که رادون هوای داخل منازل موجب افزایش بروز سرطان ریه در سراسر جهان شده است. این برآوردها نشان می دهد که ۶ تا ۱۵ درصد مبتلایان به سرطان ریه بواسطه تاثیرات رادون به این بیماری مبتلا شده اند.

گاز رادون نسبت به سایر منابع پرتوزا، به تنهایی بیش از نیمی از تابش دریافتی هر فرد را تشکیل می دهد و چون رادون در محیط زیست بصورت گازی شکل می باشد در نتیجه از راه تنفس وارد ریه انسان شده و چنانچه با گرد و غبار و سایر مواد معلق ترکیب شوند، پیوندشان جذب شش ها شده و با گذشت زمان، شش ها را تخریب نموده و علاوه بر برونشیت ریه منجر به سرطان ریه می گردد، و اگر تماس رادون طولانی مدت باشد احتمال ابتلا به سرطان ریه قطعی بوده و افزایش می یابد. البته عده ای از پژوهشگران ارتباط گاز رادون با بعضی از انواع سرطان ها از جمله سرطان خون و سرطان پوست و سرطان معده را مطرح کرده اند ولی هنوز این ارتباط به خوبی به اثباط نرسیده است.

از کل پرتوگیری های بشر ناشی از گاز رادون، ۹۵ درصد آن در داخل ساختمان ها بویژه منازل، ۴ درصد از هوای آزاد و یک درصد از منابع آب های آشامیدنی اتفاق می افتد. رادون موجود در هوا از طریق استنشاق و رادون موجود در آب بعلت محلول بودن در اثر نفوذ به داخل بدن، جذب ارگانیسم های مختلف بدن شده و می تواند عوارض مختلفی را بدنبال داشته باشد.

براساس گزارش EPA در سال ۲۰۰۵ در ایالات متحده، رادون سالانه باعث مرگ ۲۱ هزار نفر در اثر سرطان ریه می شود.

بطور کلی بعد از سیگار، استنشاق گاز رادون دومین عامل مرگ و میر از طریق سرطان ریه بوده و خطر مرگ ناشی از سرطان ریه از طریق رادون برای سیگاری ها خیلی بیشتر از کسانی است که سیگار نمی کشند.

آمار و ارقام کشور ما نیز نشان می دهد که سالانه ۵۱ نفر از ۱۰۰هزار نفر شهروند تهرانی در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند که در نتیجه برای حدود ۸ میلیون جمعیت تهران متجاوز از ۴ هزار احتمال وقوع سرطان وجود دارد ولی انگار هنوز هم آلودگی هوای تهران ناشی از تردد بیش از حد خودرو ها که بیشترین آن منوکسید کربن است خیلی جدی گرفته نمی شود و همیشه به عنوان یک بحران “نفس “در کلان شهر ها مطرح می باشد حال چه برسد به خطر گاز رادون در محیط های بسته شهری که نه تنها در موردش فکر هم نمی کنند بلکه آمار دقیق از میزان ابتلا به سرطان ناشی از گاز رادون وجود ندارد، و نبود همین آمار و ارقام تصمیم گیری در خصوص میزان انتشار گاز رادون و اثرات و پیامد های آن را در محیط های بسته کشورمان را عملا غیر ممکن ساخته و نیاز به مطالعات و تحقیقات جامع در این زمینه ضروری می باشد.

-اندازه گیری غلظت رادون و ارتباط آن با استانداردهای موجود جهانی:

انسان ها بسته به شرایط و استاندارد های زندگی،شرایط فیزیکی محل زندگی ، شرایط جغرافیایی محیط زیست خود و منابع رادیاسونی موجود سالانه بطور متوسط دزی برابر با msv 5/2 (میلی سیورت) دریافت می کنند. بیشترین ترکیب رادیاسیونی که در طبیعت می توان از آن نام برد گاز رادون می باشد که سالانه چیزی برابر با msv 3/1 وارد بدن انسان می گردد. خطر ناشی از غلظت های مختلف گاز رادون برای هر فرد براساس رابطه خطی اثر دز ( بدون آستانه) محاسبه و رادیواکتیو آن بر حسب واحد بکرل در هر متر مکعب بیان می شود. مقدار رادون مجاز در محیط های باز و بسته در کشور های مختلف با اندک تفاوتی مشخص می باشد. بخش استاندارد های (IAEA-BSS) امنیت ساز مان انرژی هسته ای مقدار مجاز رادون را Bq/m3 200الی ۶۰۰اعلام می نماید. البته اغلب کشور ها بر غلظت بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ رادون بعنوان یک سطح مرجع مجاز توافق کرده اند برخی کشور های دیگر نیز مقادیری بالاتر و پایین تر را انتخاب کرده اند.انتخاب سطح مجاز غلظت رادون بر پایه میزان احتمال خطر آن استوار است. این سطوح برای معرفی خطرات تهدید کننده سلامتی شهروندان در محیط زیست شهری همانند سایر خطرات دیگر در زندگی روزمره در نظر گرفته می شوند.

بطور کلی براساس آمار های منتشره از سوی UNSCEAD (کمیته محققان آثار تشعشع اتمی سازمان ملل متحد) با تفاوت های آشکار در بین کشور های مختلف، میانگین سطح رادون در هوای خارج از خانه (محیط های باز شهری) بین ۵ تا ۱۵ بکرل در مترمکعب متغییر است در حالی که میانگین جهانی غلظت رادون در هوای داخلی بین ۳۹ تا ۴۰ بکرل در متر مکعب محاسبه شده است. بنابراین خطر سرطان ریه نیز برای محیطی با آلودگی گاز رادون ۱۴۷ بکرل در مترمکعب با در نظر گرفتن میانگین طول عمر ۷۴ سال برای افراد غیر سیگاری بین ۱-۵/ % و برای افراد سیگاری بین ۵-۴% می باشد.

در کشور ما هم قوانین محیط زیست تا حدودی کیفیت هوای محیط باز شهری را بهبود بخشیده اما به مشکلات فضای بسته توجه زیادی نشده در حالی که کنترل و کاهش تراکم گاز رادون در محیط های بسته شهری و محیط های کار از مهمترین وظایف ارگان های متولی می باشد.

امروزه برای تعیین مقدار گاز رادون در هوای عادی و محیط های بسته علاوه بر کیت های سنجش، دزیمترهای مختلفی ساخته شده است. خوشبختانه در کشور ما نیز توسط گروه پژوهش و توسعه خدمات دزیمتری نوترون و ذرات باردار امور حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی یک نوع دزیمتر به نام پاسیو نفوذی گاز رادون جهت سنجش و اندازه گیری گاز رادون در محیط های مختلف ساخته شده که می بایست برنامه ریزی های اساسی جهت استفاده از این ابزار در محیط های بسته شهری مورد توجه جدی قرار گیرد.

- مقابله با رادون در محیط های بسته شهری:

امروزه جامعه بشری جدا از طبیعت و به عنوان مخرب آن خود را در محیط های بسته شهری محبوس کرده و به دلیل اینکه در کشور ما ساختمان سازی در اولویت قرار گرفته، احترام به سرمایه ای عظیم به نام طبیعت ایران، به کلی فراموش شده و روز به روز فقط شاهد تخریب آن هستیم و جدا از اینکه با هر شکل و شمایلی از انواع مصالح و سنگ های معدنی در ساخت و سازها استفاده می نمائیم و عملا به سطح آسایش درون ساختمان توجهی نداشته و تهدیدات آن را به حساب نمی آوریم در حالیکه قبل از هر چیز ضمن احترام به طبیعت بایستی در ایجاد ساختمان به سلامت فردی که در آن زندگی می کند توجه ویژه ای لحاظ نمائیم. امری که سازمان بهداشت جهانی در ژانویه ۲۰۰۵ پروژه ای تحت عنوان پروژه بین المللی رادون را به منظور کاهش خطرات بهداشتی و افت نرخ سرطان ریه و نیز افزایش تدابیر صحیح آگاهی های عمومی و سیاسی را در ارتباط با پیامد های قرار گرفتن در معرض رادون در محیط های بسته را تبیین نموده است.

بطور کلی در حال حاضر با روش ها و اقدامات ذیل می توان به مقابله با رادون در محیط های بسته پرداخت:

1. شناسایی و بازرسی مسیر ها و شکاف های ورود گازرادون در اولویت می باشد.

۲٫ استفاده از غشاءهای پلاستیکی در زیر فونداسیون به هنگام احداث ساختمان.

۳٫ اصلاح و بهبود سیستم تهویه محیطهای بسته بخصوص افزایش تهویه در سطوح پایین و کف ساختمان ها.

۴٫ عایق بندی و پرکردن شکاف دیوارها و کف ساختمان نسبت به ورود گاز رادون.

۵٫ استفاده از چاهک رادون در زیر کف ساختمان جهت هدایت مستقیم گاز رادون به بیرون.

۶٫ نصب یک سیستم تنظیم فشارمثبت جهت افزایش فشار هوای داخل ساختمان نسبت به نفوذ گاز رادون و کاهش تاثیر تقلیل فشار هوا در ساختمان.

۷٫ استفاده از مخلوط بتنی با چگالی بالا و همچنین بلوک های بنایی فشرده بجای بلوک های توخالی.

۸٫ آنالیز رادیواکتیوی مصالح ساختمانی قبل از استفاده.

همچنین با توجه به اینکه دود ناشی از یک نخ سیگار به تنهایی۱۵ به توان ۱۲ ذره معلق وارد ریه ها کرده و عامل اصلی بروز سرطان ریه می باشد و به همراه گاز رادون میزان ابتلا به سرطان ریه را تا ۲۵ درصد افزایش می دهد می بایست در محیط های بسته از مصرف دخانیات جدا خودداری شود.

- فناوری ها و تکنولوژی سبز سازگار با محیط های بسته شهری:

کشور های دنیا در زمینه سبز زیستی و کاهش آلودگی در محیط های بسته بخصوص آلودگی ناشی از گاز رادون بیکار ننشسته اند. بطور مثال اخیرا ایالات متحده آمریکا و چین توافق نامه ای جهت همکاری دو کشور به منظور توسعه روز افزون تکنولوژی های سبز امضاء کرده اند که براساس آن در زمینه توسعه تکنولوژی ساخت ساختمان های سبز با کارایی بیشتر به خاطر ذخیره منابع طبیعی و استفاده از مواد جایگزین و کاهش آلاینده های فضای بسته تلاش نمایند.

در شهر های بزرگ مثل تهران، چنانچه مناطق مسکونی براساس استاندارد های بین المللی احداث نشوند ، مصرف انرژی برای تنظیم دمای خانه ها بالا باشد ، فضای سبز و مناطق تفرجگاهی نسبت به جمعیت کم باشد، محیط کار و زندگی با سلامت مردم تناسب نداشته باشد و از همه مهمتر مصالح ساختمانی مورد استفاده با سلامت انسان تناسبی نداشته باشد، آلاینده های موجود در محیط های بسته بویژه رادون ، فرم آلدئید ، اکسیدکربن و ازت سلامت شهروندی را تهدید خواهد کرد. بنابراین باید تلاش کنیم فناوری سازگار با محیط زیست بویژه در مناطق مسکونی توسعه و ترویج پیدا کند. اما متاسفانه در مجموع پیشرفت هایی بویژه در ارتقای کمی و کیفی برنامه های شهرسازی، اجرایی نمودن فناوری های سازگار با محیط زیست در بخش مسکونی عملا در کشور ما صورت نگرفته و اکثر آنها بر این باورند که تولید فناوری سازگار با محیط زیست در محل زندگی انسان ها امری پر هزینه است. درحالیکه سالانه چندین برابر آن را جهت ترمیم خسارت های ناشی از سلامت جسمی و روحی انسان پرداخت می نمایند.

- نتیجه گیری و پیشنهادات:

حضور گاز رادون، ذرات و سایر آلودگی های ناشی ازمنابع انسانی و طبیعی، محیط سرپوشیده را آلوه می کند. آلوده شدن هوای محیط های بسته به نسبت طول مدتی که افراد در داخل آن سپری می کنند (۹۵-۶۵ درصد) و اثراتی که آلاینده های محل های سرپوشیده بر انسان دارند یک مشکل جدی تلقی می گردد و اخیرا” میزان سرطان انسانی به سبب مواد سمی موجود در هوا، از منابع آلاینده محیط بسته و محیط باز بویژه گاز رادون نگرانی بیشتری را بوجود آورده است بنابراین مطالعات جدی در این زمینه بسیار ضروری می باشد. شناخت و اندازه گیری گاز رادون در محیط کار و زیست از این رو حایز اهمیت است که این گاز به عنوان یک عنصر رادیواکتیو مهم و خطرناک بوده و اندازه گیری غلظت آن در مناطق مسکونی به لحاظ ارتباط آن با پرتوگیری عامه مردم بسیار مهم بوده و یکی از وظایف سازمان های حفاظت محیط زیست و یا هر ارگانی که به نوعی با مواد رادیواکتیو و اثرات آنها بر روی انسان ها سروکار دارند بشمار می آید.

تاکنون خانه های مسکونی و محیط های بسته شهری نقاط مختلف کشور ما از نقطه نظر گاز رادون مورد بررسی دقیق قرار نگرفته و برآورد دقیق از میزان پرتوگیری متوسط مردم در این رابطه وجود ندارد. علاوه بر این سال هاست که در کشور ما انواع مصالح ساختمانی بویژه سنگ های گرانیت مختلف و تراورتن در ساختمان سازی و تزئینات و بخصوص در بخش های داخلی ساختمان بطور غیر اصولی و ناصحیح به کار گرفته می شوند.

بنابراین تدوین و اجرای قوانین و مقررات برای جلوگیری از آلودگی ناشی از گاز رادون در محیط های بسته جهت بررسی و اندازه گیری این گاز در محیط های زیست و کار،کنترل و استفاده صحیح از مصالح ساختمانی بویژه انواع سنگ ها موضوعی است که بایستی مورد توجه جدی قرار گیرد. بهرحال موارد مشروحه ذیل می تواند به عنوان راهکار های عملی در کوتاه مدت و بلند مدت مورد تاکید و پیشنهاد قرار گیرد.

1. برآورد اثر رادون بر سلامت فردی و جهانی

۲٫ شناسایی استراتژی های موثر برای کاهش اثر رادون بر سلامت

۳٫ افزایش گزینه های تدبیری و پیگیری اجرای برنامه های ملی کاهش اثرات رادون

۴٫ ارتقاء اطلاعات عمومی و هشدارهای سیاسی درباره پیامد های رادون

۵٫ اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در زمان ساخت و ساز ساختمان ها و اماکن مسکونی

۶٫ یکپارچه کردن اقدامات پیشگیرانه و اندازه گیری های کنترلی در نظامنامه ملی ساختمان سازی

۷٫ استفاده از برنامه های آموزشی بهداشت عمومی به منظور به حداقل رساندن مخاطرات و ارتقاء بخشیدن به ایمنی محیط های بسته

۸٫ حذف منابع اولیه آلاینده ها و کاهش در منابع انتشار در تعدادی از محصولات از طریق تغییرات در فرایند تولید و ساختمان

۹٫ وضع مقررات و ضوابط اجرایی در ارتباط با آلاینده های فضای بسته بویژه رادون، فرم الدئید اکسید کربن و ازت

۱۰٫ توسعه و ترویج فناوری های سازگار با محیط زیست بویژه در مناطق مسکونی

- منابع وماخذ:

1- پارکر،سیبل، سازمان حفاظت محیط زیست ،دایرة المعارف محیط زیست ،جلد اول ودوم،۱۳۸۲٫

۲- روفه گری نژاد .جواد وروفه گری نژاد.رضا ،خطرات ناشی ازتجمع گازرادون وراههای جلوگیری وکاهش آن درساختمانها،مجله پیام،صفحات ۲۹-۲۶ .

۳- صدوق .محمدباقر،حرکت انتحاری زندگی شهری ،روزنامه همشهری،شماره ۴۷۶۹، ۱۳۸۷ .

۴- عباس نژاد .احمد، اثرهای زیست محیطی گازرادون واهمیت توجه به آن درایران ،مجله علوم وفنون هسته ای ،شماره ۲۶، ۱۳۸۱ .

۵- عزتی .رامین ، رادون منشاء طبیعی رادیاسیون ،دانشکده مهندسی محطی زیست ترکیه ،۲۰۰۷٫

۶- غیاث الدین . منصور وهمکاران ، بررسی کیفیت هوای داخل منازل مسکونی منطقه ۱و۵ شهرتهران ازنظر دی اکسیدنیترژن ((NO2،فصلنامه علوم وتکنولوژی محیط زیست،شماره یک ،۱۳۸۶٫

۷- قلی پورپیوندی.رضا ، تخمین مقدارپرتوگیری طبیعی ازگازرادون ،سایت ووبلاگ:فیزیک هسته ای کاربردی .

۸- یخکشی .علی، شناخت،حفاظت وبهسازی محیط زیست ایران ،موسسه آموزش عالی علمی –کاربردی جهادکشاورزی،۱۳۸۱٫

۹- یوسفی .رضا و گورانی .علی ، معرفی پروژه بین المللی رادون سازمان بهداشت جهانی سایت: who. Intlionizing radiation

10- de koff . j. p&Lee. B.D.Home Environment . purdue Agronomy. 2007 .

*نویسندگان:

زیست بوم/ بایرام محمودی^۱،طاهره برنا^۲،فاطمه برنا^۳:

^{1-کارشناس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ساوجبلاغ}

^{۲- کارشناس ارشد اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کرج}

^{۳- کارشناس ارشداداره حفاظت محیط زیست شهرستان شهریار}

وقتی در ایران صحبت از حیوانات می شود ذهن خیلی ها به سوی دشت های پر از چرنده و درنده آفریقا می رود، جایی که شیرهای گرسنه گورخرها را بعد از تعقیب و گریزی مهیج از هم پاره پاره می کنند، یوزپلنگ های چابک نفس آهوی خسته را می برند، کروکودیل ها چهارپایان را با شاخ و مو می بلعند و ….

اما این تمام حقیقت دنیای وحش نیست، گاهی در میان آنها اتفاقاتی می افتد که حیرت انگیز است، دوستی هایی که گرچه شاید ناپایدار باشد اما به دیدنش می ارزد.

The 11th Meeting of the Conference of the Contracting Parties

26/08/2012
"Wetlands: home and destination"
11th Meeting of the Conference of the Contracting
Parties to the Ramsar Convention
Bucharest, Romania, 6-13 July 2012

Proceedings of the 11th meeting of the Conference of the Contracting Parties

درس هایی از اثرگذاری یک گوشتخوار بر زیستبوم/
بازگشت گرگ به پارک ملی یلوستون

 کوشان مهران: هنگامی که در سال 1926 خبر کشتن دو گرگ در «پارک ملی یلوستون» امریکا به دست شکاربانان پارک منتشر شد، هیچ کس افسوس نخورد. برپایه قانون کنترل جمعیت درندگان (و در واقع ریشه کنی گوشتخواران) شکاربانان فدرال در کنار جایزه بگیران و تله گذاران دولتی موظف به نابودی گرگ خاکستری بودند، گله داران آن گونه با سم، تله و تفنگ در ایالت «آیداهو» جمعیت گرگ را کاهش داده بودند که در سال پایه گذاری پارک ملی یلوستون در سال 1872، برمبنای مدارک، پرداخت جایزه نسبت به دهه های پیشین جمعیت گرگ ها رو به کاهش گذاشته بود و در این میان شاید جانورشناسی در گزارش کاری خود به نابودی گرگ در ایالت آیداهو همچون دیگر ایالت ها اشاره ای گذرا داشت.

درواقع دلیل اصلی پایه گذاری نخستین پارک ملی ایالات متحده آمریکا، بیشتر به دلیل اغنای حس زیبایی شناسی و پایداشت جنگل از چوب بران، گله داران و معدن کاوان بود تا حفاظت از حیات وحش.

در سال 1883 قانونی مبنی بر جلوگیری از شکار و بهبود شرایط گونه های «گوزن اِلک»، «گوزن دم سپید»، «بیزون امریکایی» و «آنتیلوپ پرانگهورن» به تصویب رسید ولی با توجه به دید حفاظتی آن روزگار شکار گرگ، «خرس گریزلی» و «خرس سیاه» و «شیرکوهی (پوما)» مجاز اعلام شد.

در کنار سربازان و از سال 1916 کارکنان سرویس پارک های ملی امریکا، تله گذاران فدرال و حتی بازدیدکنندگان پارک، مجاز به تیراندازی به سوی گوشتخواران بودند. (البته باید خاطر نشان شود از اوایل دهه 1920 به دلیل اینکه خرس ها (گریزلی و سیاه) برای بازدیدکنندگان جذاب بوده و به دلیل تغذیه دستی و استفاده از پسماند به ظاهر رام به نظر می رسیدند، از خطر نابودی نجات یافتند.)

در اواخر قرن نوزدهم، جمعیت ایالت های شرقی گوزن الک نابود شده و از 60 میلیون بیزون، تنها 1500 سر برجای مانده و بدین جهت کشتار گوشتخواران حتی درون مرزهای پارک برای افزایش جمعیت گیاهخواران حتی برای بوم شناسان راهکار کارآمدی بود. ولی دست کاری در چرخه طبیعت به آرامی اثر خود را نشان داد. به تدریج گله های الک رو به افزایش گذاشته و باعث تخریب شدید زیستگاه های جنگلی و چمنزارها در یک زیستبوم محصور در مزارع و مراتع شدند. پس از نابودی گرگ، کایوت ها سعی در اشغال کنام اکولوژیک گرگ را گرفتند و این افزایش جمعیت باعث کاهش شدید جمعیت «روباه قرمز» شد.

در سال 1940 «آلدو لئوپولد» طبیعت شناس کم نظیر آمریکایی درباره عواقب سوء نابودی نسل گوشتخواران بر زیستبوم هشدار داد و از اوایل دهه 1960 با اطلاع رسانی عمومی بوم شناسان به تدریج دید مردم و به ویژه شهرنشینان نسبت به گرگ تغییر یافت. یکی از مهم ترین فعالان پایداشت و احیای نسل گرگ «دیوید مچ» است که در سال 1970 کتاب معروف خود The Wolf: The Ecology and Behavior of an Endangered Species (گرگ: بوم شناسی و رفتار یک گونه در معرض خطر) را نگاشت.

در این دهه بسیاری از دوستداران طبیعت درخواست هایی مبنی بر لغو قوانین نابودگر گرگ و احیای نسل آن را به نمایندگان سنا و کنگره فرستادند. از سویی در ایالت هایی چون «مونتانا» گله داران بزرگ، گرگ را همواره به چشم دشمنی خون ریز دیده و هواداران احیای نسل گرگ را مشتی شهر نشین شکم سیر به حساب می آوردند.

در دهه 1980 برپایه نظر سنجی که از بازدید کنندگان پارک ملی یلوستون انجام شد در حدود 60 درصد قبول داشتند که گرگ در یلوستون در کنار دیگر جانوران از حق حیات برخوردار است. پس از سال ها دعوای حقوقی در سوم ژانویه سال 1995 تعداد 14 گرگ از جمعیت «دره مکنزی» در «آلبرتای کانادا» در پارک رها سازی شده که در همان سال به دلایل گوناگونی چون برخورد با خودرو، خارج شدن از مرزهای پارک و مهم تر از همه تیراندازی تعمدی دامداران، دیگر مشاهده نشدند. اما در ژانویه سال 1996 تعداد 17 گرگ برای بار دوم از کانادا زنده گیری شده و پس از رها سازی و پایش جمعیت و حفاظت بیشتر، اکنون در محدوده پارک 10 گله به تعداد 98 گرگ وجود دارند.

به تدریج قرار گرفتن گرگ در جایگاه واقعی خود تاثیرات مثبت خود را در یلوستون نمایان ساخت. در سال 2001 تنها یک گروه «بیدستر امریکایی» در زیستبوم آبی پارک وجود داشت ولی افزایش جمعیت گرگ ها باعث فشار بر گله های گوزن الک و به حرکت درآوردن آنها شد؛ که تاثیر به سزای در کاهش فرسایش کرانه های رودخانه ها و احیای بیدستان ها به عنوان یکی از مهم ترین منابع غذایی بیدستر داشت و اکنون 11 گروه بیدستر در پارک وجود دارد. (بیدستر همان جانوری است که با استفاده از شاخه درختان، روی رودخانه ها سد می سازد.)

جز متعادل کردن تعداد گوزن الک و حذف نمونه های بیمار و ضعیف، بقایای شکار گرگ ها به ویژه در فصل بارش برف خوان گسترده ای برای گونه هایی چون خرس گریزلی، خرس سیاه، ولورین، عقاب طلایی و کلاغ سیاه می گسترد.

شاید بسیاری از ما داستان انفجار جمعیت «قوچ ارمنی» در «جزیره کبودان» (محوطه ای سرزنده که سابقا دریاچه ارومیه نام داشت) را در اواخر دهه 1340 شنیده باشیم که در یک جزیره 33 کیلومتر مربعی، بیش از سه هزار قوچ ارمنی به دلیل گرسنگی و سوءتغذیه در زمستانی سخت با مرگ و میر گسترده ای روبرو شده و کارشناسان محیط زیست با زنده گیری و انتقال دو پلنگ نر و ماده از پارک ملی گلستان، سعی در احیای زیستگاه و متعادل ساختن جمعیت قوچ های ارمنی داشتند. (هرچند پس از تلف شدن پلنگ ها پبشنهاد معرفی یوز به منطقه داده شده و اکنون با صدور پروانه شکار جمعیت تعدیل می شود و از طرف دیگر از شنیده ها برمی آید در چندین سال پیش به عنوان تعدیل جمعیت، آنگونه کشتاری در جزیره صورت می گرفت که مردم در قصابی های شهر ارومیه قادر به خرید راسته و فیله قوچ ارمنی بودند.)

در حال حاضر به دلیل کاهش شدید جمعیت پلنگ، آنگونه «تشی» فزونی یافته که با کَت زدن (کندن پوست پایه) درختان کهنسال «بنه»، در بسیاری از زیستگاه ها باعث از دست رفتن تدریجی پوشش جنگلی ناچیز کشور شده است. (تشی بزرگترین عضو خانواده جوندگان در ایران و نوعی خارپشت نسبتا بزرگ جثه است که خارهای بلند و دو رنگ آن مشهور هستند.)

کشتار گونه هایی چون گراز تنها یک مسکن است. باید از تجربیات نیک و بد دیگر کشورها درس گرفت تا راه رفته را مجدد به دشواری نپیماییم. تمام زنجیره های یک زیستبوم، خُرد یا کلان، به یکدیگر بهم پیوسته هستند. کشتار گرگ به دلیل حمله به دام های اهلی، که ملخ وار مراتع را روبیده اند شاید باعث افزایش و انفجار جمعیت گونه هایی چون جوندگان و گراز شود.

کد خبر : 91081008

استان اصفهان در امنیت زیستگاه های حیات وحش رتبه اول دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان گفت: این استان رتبه نخست کشوری در باره امنیت زیستگاه های حیات وحش و سالم بودن گونه های شاخص (آهو، کل بز ، قوچ و میش) داراست.

ˈکیومرث کلانتریˈ افزود: بهترین زیستگاه های حیات وحش در استان اصفهان وجود داردکه در کشور نمونه است.

وی از سرشماری جمعیت پستانداران در زیستگاه های طبیعی استان خبر داد و گفت: این سرشماری از 20 مهر به مدت سه ماه در این استان انجام می شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان آگاهی از آمار دقیق زیستگاه های موجود استان، تعداد گونه های شاخص، کیفیت زیستگاه ها و امنیت آن را از اهداف این سرشماری عنوان کرد.

وی به روز کردن اطلاعات علمی در حوزه محیط طبیعی، ارتقای برنامه های مدیریتی حیات وحش و مطالعات دقیق اثرات تهدیدها و خشکسالی ها روی پستانداران را از دیگر اهداف این سرشماری بیان کرد.

کلانتری با بیان اینکه این سرشماری هرساله انجام می شود، افزود:تاکنون در استان اصفهان 62 گونه پستانداران، 296 گونه پرندگان، 40 گونه خزندگان، 41 گونه ماهی و هشت گونه دوزیست و یکهزار و 635 گونه گیاهی شناسایی شده است.

منبع : ایرنا

مرال یا گوزن به عنوان یک گونه بومی و منحصر به فرد از پستانداران حمایت شده‎ای است که با تهدیدات پیش رو در معرض انقراض وجود دارد و در جنگل‎های خزری زیست می‎کند رفتارهای خاصی از خود بروز داده و با نعره‎هایی که سر می‎دهد اقدام به ایجاد قلمرو برای خود می‎کند که به آن گاوبانگی می‎گویند. جنگل‎های استان گلستان زیستگاه گونه‎های جانوری مختلفی است .

عکس ها : ابوطالب ندری

http://arw.ir/?p=37521

معمولا بدن موجودات مختلف، برای این که گرم نگاه داشته شود، دارای پوشش است. اما در مورد فیل‌ها، ‌برعکس است. موهای فیل کمک می‌کند بدنش تا حد زیادی خنک شود.

فیل‌ها از جمله موجوداتی هستند که برخلاف اغلب انسان‌ها، به مدل موی خود کوچک‌ترین اهمیتی نمی‌دهند. آن‌چه برای این بزرگ‌ترین موجود ساکن خشکی اهمیت دارد، کاربرد موهاست.
به گزارش خبر آنلاین مطالعات گروهی از محققین دانشگاه پرینستون نشان می‌دهد که موهای کم‌پشت فیل‌ها، به خنک شدن آن‌ها کمک می‌کند. البته، ‌این یافته قدری عجیب است،‌ چون در مورد سایر موجودات،‌ کاربرد موها معمولا گرم نگه داشتن بدن آن‌ها است. اما چنان که الی بوزاید، سرپرست تیم مطالعه می‌گوید، این گروه نشان داده که کاربرد موهای بدن فیل،‌ کاملا برعکس است.
موهای روی سطح پوست فیل، به این حیوان کمک می‌کند تا گرما را از بدن خود دور کند. بر اساس یافته‌های این مطالعه، یک نسیم خیلی ملایم کافی است تا فیل به اندازه قابل توجهی خنک شود. در چنین شرایطی فیل تا ۲۰ درصد از گرمای بدن خود را از دست می‌دهد!
فیل‌ها حیوانات بزرگی هستند و بدن آن‌ها پوستی است. برای همین،‌ باید راه‌های خنک کردن خود را هم بیاموزند. برای مثال،‌ آن‌ها یاد گرفته‌اند که با کمک خرطوم خود،‌ روی بدنشان آب و گل بریزند،‌ تا خنک‌تر بمانند. کانر میروولد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه پرینستون و از نویسندگان این مقاله، به حدود ۳۰۰ سال پیش اشاره می‌کند که برای اولین بار، دانشمندی به نام انتونی وان لیوون‌هوک با استفاده از میکروسکوپی که خود ابداع کرده بود، ‌موهای فیل را مورد مطالعه قرار داد و برای انجمن سلطنتی در این‌باره نوشت. وی می‌گوید: «البته خیلی عجیب نیست که چیزی بسیار کوچک، روی جسمی بسیار بزرگ، آن هم بزرگ‌ترین حیوان ساکن خشکی، فراموش شود».

____________________________________________________

تصاویر زیبا از نجات یک فیل و پیوستنش به مادر

فیلها اینگونه قربانی می شوند!

http://arw.ir/?p=37752

علي اصغر روشني در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)- منطقه گيلان، گفت: براي شناسايي و مشخص شدن جمعيت پلنگ در شهرستان فومن در مناطق حفاظت شده، نظير گشت رودخان و سياه‌مزگي به زودي دوربين نصب مي‌شود. وي با اشاره به اينکه مشاهده پلنگ در اين مناطق همواره توسط روستاييان و افراد محلي گزارش مي‌شود که طيور آنها را شکار مي‌کند، افزود: پلنگ‌ها به شدت تحت محافظت هستند و مراقبت مي‌شود تا اين حيوان در دامهايي که براي گرازها پهن مي‌شود، گرفتار نشود. وي خاطر نشان کرد: ما زيستگاههاي پلنگ را در شهرستان فومن مي‌دانيم و مي‌خواهيم با نصب دوربين در اين مناطق، جمعيت و رفتار پلنگ و گوزن را در مناطق ذکر شده شناسايي کنيم. روشني در ادامه يکي ديگر از خبرهاي خوش زيست محيطي در اين شهرستان را بازگشت عقاب زخمي به دامان طبيعت عنوان کرد و گفت: اين عقاب که "سنقرتالابي" هم نام دارد 20 روز پيش توسط يکي از شکارچيان با اسلحه شکاري زخمي شده بود که پس از تيمار روز چهارشنبه به دامان طبيعت بازگشت. وي با اشاره به اينکه عقاب از گونه پرندگان حفاظت شده و شکار ممنوع است، تصريح کرد: اين عقاب پنجمين پرنده حمايت شده است که در سال جاري در شهرستان فومن به دامان طبيعت باز مي‌گردد. وي اظهار کرد: شکار اين پرنده به منظور فروش به کشورهاي عربي صورت مي‌گيرد و با توجه به شکار ممنوع بودن اين پرنده با متخلفان به شدت برخورد مي‌شود.

تماشای برخی نماهای طبیعی بیش از هر چیز تبحر عکاس در شبیه نمودن قاب خود به بوم نقاشی را هویدا می سازد. تصاویر ابتدایی آلبوم زیر ظاهرا غباری صورتی را نمایش می دهد اما با دقت بیشتر جمعیت مهاجرینی را می بینید که اقامت در سواحل دریاچه بوگوریا واقع در کنیا را برای خود برگزیده اند.

دریاچه ای موسم به دریاچه سودا که زیستگاه هزاران فلامینگو به رنگ های سفید و صورتی است. این دریاچه مملو از هزاران هزار فلامینگو و پیرامون آن زیستگاه گونه های شگفت انگیزی از حیات وحش از جمله مجموعه ای از پستانداران بزرگ می باشد. فلامینگوها بصورت دست جمعی و در دسته‌های چند هزارتایی زندگی یا مهاجرت می‌کنند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان در مورخه ۲ / ۸ / ۹۱ پرسنل اداره حفاظت محیط زیست شهرستان پارسیان با همکاری نیروی انتظامی این شهرستان تعداد ۶ بهله دلیجه از یک نفرمتخلف (ساکن شهرستان جاسک)،که قصد خروج این پرندگان را از منطقه بوشهر داشت ، کشف و ضبط گردید.

لازم بذکراست دلیجه از پرندگان حمایت شده شکاری و ازگروه شاهین یان می باشد و مبلغ ضرر و زیان وارده به محیط زیست هر بهله این پرنده ۱۶۰۰۰۰۰۰ریال می باشد. پرونده این متهم از طریق مرجع قضائی درحال پیگیری می باشد .

This week, National Geographic magazine published extraordinary new images of wild Asiatic cheetahs in Iran. Shown cresting a barren, mountainous ridge devoid of green, Iran’s cheetahs could not be any more distant- geographically and ecologically- from their African counterparts pictured in the same article navigating tourist traffic-jams on Kenyan grasslands. And unlike Kenya’s spectacularly photogenic cheetahs, Iranian cats are virtually invisible. Intensely shy, scattered like grains of sand over Iran’s vast central plateau, and hovering on the edge of extinction, they are essentially impossible to see.

Continue reading on National Geographic's blog

Continue reading on Panthera's blog

Iranian Cheetah Project

The Asiatic cheetah once had a distribution that extended across the Middle East, Central Asia, north into southern Kazakhstan and southeast into India. Today, the cheetah has been extirpated from its entire Asiatic range, except for a small and critically endangered population in the Islamic Republic of Iran. Estimated at 200 animals in the 1970’s, there are now thought to be only 70-110 Asiatic cheetahs left in the wild, all occupying the arid, central plateau of Iran. The major threats facing the Asiatic cheetah include overhunting of cheetah prey, habitat degradation and direct poaching.

With cooperation from Panthera and local partners, the CACP sets out to protect the last remaining Iranian cheetahs, their prey base and the natural habitats of these species by mitigating the direct threats facing cheetahs and their prey; gathering ecological data on existing cheetah, other carnivore and prey populations; enhancing and empowering law enforcement officials to protect cheetahs and their prey, including seeking a reduction in the number of annual gun licenses issued in cheetah range; researching the ecology of cheetahs, other predators and their prey using camera traps and radio-collars; studying cheetah rangelands to determine the extent of competition for land between livestock and the cheetah’s wild ungulate prey; establishing environmental educational activities with local communities to improve attitudes towards cheetahs; and engaging with local communities, conservation organizations and government officials to collaboratively protect cheetah habitat.

Videos

More Videos
Click on the videos below to enlarge. Browse through the video selection by clicking "Next" to the right of the thumbnail

Photos

Iranian Cheetah Project Press and Publications

• 2012 Rabinowitz-Kaplan Prize for the Next Generation in Wild Cat Conservation Awarded to Mohammad Farhadinia
• Iran's Cheetah Brothers Roaming Far and Wide in Search of Food and a Mate – Wildlife Extra, 2012
• Rare Image of Asiatic Cheetah and Cubs – Mongabay, 2012
• Cheetah in Iran Migrating Between Two Reserves 130 Kilometers Apart – Wildlife Extra, 2012
• Saving a Cat That Calls the Iranian Desert Its Home – United Nations Association, 2011
• Three Distinct Cheetah Populations, but Iran’s on the Brink – USA Today, 2011
• Phylogeography, Genetic Structure and Population Divergence Time of Cheetahs in Africa and Asia: Evidence for Long-Term Geographic Isolates – Molecular Biology, 2011
• Asiatic Cheetah Cub Recovered From a Poacher in Iran – Cat News, 2008
• Bridging the Iran-West Divide to Save Cheetahs – Reuters, 2008
• Conserving the Asiatic Cheetah in Iran: Launching the First RadioTelemetry Study – Cat News, 2007
• Tracking the Asiatic Cheetah - Wildlife Conservation Society Field Notes, 2007
• Cheetah – Book, 2007
• Cheetahs – Book, 2000

Partners

اطلاعيه صدور پروانه و دفترچه شكار   

به اطلاع كليه متقاضيان پروانه شكار و صيد ميرساند با فرا رسيدن فصل شكار دستور العمل سازمان حفاظت محيط زيست كشور ، صدور پروانه و دفترچه شكار در استان گيلان آغاز شد.

شناسایی پرندگان (تیره چکاوکیان)
بسم الله الرحمن الرحیم
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی

گروه : محیط زیست اراک
موضوع : بررسی کلید شناسایی تیره چکاوکیان
ارائه توسط : حسین قاسم خانی
‌چندگونه پرنده در ایران داریم؟
براساس آخرین فهرستی که در مجلات علمی چاپ شده ۵۱۷ گونه پرنده داریم. از این تعداد که متعلق به ۸۰خانواده و ۱۰راسته اند ، حدود ۳۲۰گونه شان در ایران زادآوری می کنند، ۹۰گونه مهاجر زمستانه اند و ۲۴گونه مهاجر عبوری اند. بقیه هم جزو پرندگان کمیاب ، اتفاقی و رها شده از قفس محسوب می شوند. اگر بخواهیم آماری بگوییم حدود ۷۰درصد پرندگان ایران مهاجرند که یا در زمستان وارد ایران می شوند یا در فصل تابستان برای زادآوری به ایران می آیند.
چه تعداد از این پرندگان گونه خاص ایران هستند؟
گونه اندمیک یا بومی انحصاری ، گونه ای است که در هیچ کشور دیگری مشاهده نشود. از این لحاظ ایران تنها یک گونه اندمیک دارد و آن هم گونه زاغ بور است. پرندگان زیادی هستند که خاستگاهشان فلات ایران است ، اما پرنده ایران نیستند؛ مثلا سینه سرخ ایرانی گونه ای است خاص فلات ایران اما جزو گونه های اندمیک ایران محسوب نمی شود.
پرندگان چگونه خود را آماده مهاجرت می کنند؟
پرندگان به خاطر بعد مسافتی که در پیش دارند باید خود را از لحاظ فیزیک بدنی و تغذیه آماده کنند. افزایش تغذیه پیش از مهاجرت منجر به افزایش چربی در بدن آنها می شود که این چربی در طول سفر به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می گیرد. غیر از آن ، پرنده قبل از مهاجرت حالت بیقراری دارد. در مورد این رفتار پرنده ، روی گروههایی مثل سار یا سهره کار شده است که طبق مطالعات پرنده در قفس در فصل مهاجرت بیقراری از خود نشان می دهد و سریع تر بال بال می زند و تغذیه اش هم بیشتر می شود. اینها نشان می دهند پرنده به طور غریزی تمایل به مهاجرت دارد.
در حال حاضر کدام گونه های پرندگان در ایران در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند؟
تا الان حدود ۲۰مورد پرنده هستند که در خطرند. در ایران ۲ مبحث وجود دارد: یکی گونه هایی که از نظر اتحادیه جهانی حفاظت IUCN جزو گونه های در خطر محسوب می شوند و دیگری گونه هایی که از جانب قوانین سازمان محیط زیست ایران در معرض خطرند؛ مثلا ممکن است گونه پرنده ای در دنیا خیلی وضعش وخیم نباشد، اما در ایران در معرض خطر انقراض باشد. از میان گونه هایی که در معرض خطرند گونه درنای سیبری است.
پرندگان شکاری عمدتا در فهرست IUCN قرار دارند که یا در خطرند یا آسیب پذیر مثل بالابان. پرندگانی مثل خروس کولی شکم سیاه بشدت در معرض خطر و در بعد جهانی نیز در خطر انقراض قرار دارد. پلیکان خاکستری ، کورکور حنایی ، اردک سرسفید و… هم در خطرند.
چه عواملی پرندگان را در ایران در معرض خطر قرار داده است؟
مهمترین مساله ، تخریب زیستگاه است ؛ تخریب زیستگاه از چرای دام مفرط گرفته تا ورود فاضلاب یک مجتمع مسکونی یا کارخانه به داخل یک تالاب. از طرفی بریدن درختان ، بوته کنی و نابود کردن جنگلها همگی باعث می شوند زیستگاهی که مناسب گونه هاست از میان برود. بعلاوه آنقدر تعداد اسلحه و تفنگ های بادی زیاد است که باعث شکار پرندگان و پستانداران می شود.
علت قاچاق کردن پرندگان شکاری چیست؟
کشور ما به دلیل وسعتش فون بسیار خوبی برای پرندگان است. تنوع پرندگان بخصوص پرندگان شکاری خیلی خوب است. به همین دلیل بیشتر این پرندگان شکاری به وسیله شکارچیان بومی گرفته می شوند. معمولا یکی دو ماه که از سن جوجه ها می گذرد آنها را از آشیانه شان برمی دارند یا به دلال هایی در تهران یا شهرهای جنوبی کشور می فروشند. آنها هم این پرندگان را به کشورهای عربی منتقل می کنند. عرب ها از پرندگانی مثل بالابان ، بحری و شاهین برای قوش بازی استفاده می کنند ؛ مثلا با بالابان ، هوبره شکار می کنند. گاهی حتی دیده می شود عرب ها با همین پرندگان دست آموز ایرانی در زیستگاه های ایران مشغول قوش بازی هستند، در حالی که شکار هوبره و دیگر پرندگان ممنوع است ، شکار کردن با پرنده شکاری هم ممنوع است و مهمتر گرفتن یک پرنده شکاری هم ممنوع است. اینها همه ممنوع است ، ولی انجام می شود!
آیا در چند سال اخیر گونه جدیدی از پرندگان در ایران مشاهده شده است؟
بله. برای اضافه کردن گونه ها ۲ قسمت وجود دارد. یکی این که گونه ای برای کشور ایران جدید باشد و دیگری این که به خاطر اطلاعات تاکسونومی و ژنتیکی اسم گونه ای تغییر کند؛ مثلا گونه کاکایی نقره ای به خاطر اطلاعات جدید ژنتیکی که به دست آمد به ۲ گونه کاکایی تقسیم شد. گونه های جدیدی که وارد ایران می شوند هم کم نیستند مثلا سسک چشم سفید هندی که به تازگی کشف شده و نوعی مگس گیر قهوه ای که برای اولین بار در خاورمیانه در ایران رکورد شده است.

متاسفانه ما در ایران خیلی اوقات این مشکل را داریم که شناخت گونه فقط در حد متخصصان است ، یعنی این فقط متخصصان هستند که مثلا یک سسک را از یک سهره تمییز می دهند؛ اما در کشورهای دیگر ما ۲ مبحث در پرنده شناسی داریم ؛ یکی پرنده نگری BIRDWATCHING است ، دیگری اومیتولوژی یا علم پرنده شناسی است.
پرنده نگری در واقع نوعی سرگرمی است که هر کس را می تواند جذب کند. هر کسی که به پرنده ها و دیدن آنها علاقه دارد. وقتی دانش عامه مردم نسبت به موضوعی بالا می رود پیگیری هایشان هم نسبت به آن مساله بیشتر می شود؛ مثلا کشور انگلستان چهار پنج میلیون پرنده نگر دارد. اینها مردم عادی این کشورند اما آنقدر تخصص پیدا کرده اند که براحتی می توانند حتی با شنیدن صدای پرنده ای آن را بشناسند؛ اما در ایران فقط ۲۰ تا ۳۰ نفر هستند که اینها هم در این زمینه متخصص اند.
عجایب پرندگان
هر ساله ۵۰میلیارد پرنده در دنیا مهاجرت می کنند. این رقم شگفت آور، اهمیت و عظمت مهاجرت پرندگان را نشان می دهد. در مهاجرت پرندگان شگفتی ها و عجایب بی شماری وجود دارد که در این مقاله نمی توان به تمامی آنها اشاره کرد، اما شاید بد نباشد بدانید رکورد طولانی ترین مسافت پرواز در مهاجرت را در دنیا معمولا متعلق به پرستوهای دریایی قطبی می دانند. این گونه که از نزدیکی قطب شمال تا نزدیک قطب جنوب پرواز می کند مسافتی حدود ۳۰هزار کیلومتر را طی می کند. برخی گونه ها در اقیانوس آرام ، مثل تلیله و سلیم حدود ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ کیلومتر را بدون توقف پرواز می کنند. برای چنین فاصله ای این پرندگان باید ۱۰۰ ساعت بی وقفه پرواز کنند.
وقت شناسی دقیق پرندگان را حتی در پرندگان داخل قفس هم می توان دید. پرندگانی که در قفس می مانند هنگام مهاجرت بیقراری می کنند و بال بال می زنند و جالب این که مطالعات دانشمندان روی این پرندگان در قفس نشان داده که حاصلضرب مدت بال زدن پرنده در معدل سرعت پرواز پرنده ، برابر با فاصله مهاجرت پرنده به محلی است که برای زمستان گذرانی می رود. پرندگان جهت مهاجرت خود را بخوبی می دانند. آنها می دانند کی باید مهاجرت خود را شروع کنند، به کجا باید بروند و کی باید بازگردند. بعضی از آنها مجبورند چند شبانه روز بی وقفه پرواز کنند و از جنگل و کوهستان ها و رودها عبور کنند؛ اما همیشه با وجود تمامی این سختی ها و خطرها راه و مسیر خود را می یابند و به مقصد نهایی و درست خود می رسند.می بینیم که شگفتی ها و زیبایی های این موجودات بسیار زیاد و باورنکردنی است.
پس نگذاریم پرنده ها در قفس بمانند یا شکار شوند. آنها باید آزاد باشند و به سفرهای دور و دراز بروند و مردم با مشاهده دسته های آزاد آنها حس آزاد بودن و زنده بودن را دریابند.

شاید بتوان گفت که نزدیک به 225 گونه از پرندگانی که در ایران زادوولد می‌کنند در اصل متعلق به مناطق جغرافیائی دیگر بوده‌اند که در آن مناطق تکامل یافته‌اند و سپس در قسمتهائی از ایران که شرایط محیطی با زیستگاه اصلی آنها مطابقت بیشتری داشته است، گسترش یافته‌اند. بنابراین، نزدیک به 50 گونه از پرندگان‍ی که در دشتها و جنگلهای نسبتاً خنک ناحیه‌ی خزر و آذربایجان یافت می‌شوند، در واقع به مناطق وسیع جنگلی و استپ‌های مرطوب اروپای معتدله و آسیا تعلق دارند که این قسمت از شمال ایران حد جنوبی منطقه‌ی پراکندگی آنها را تشکیل می‌دهد. از بین این‌گونه‌ها می‌توان «کله سبز»، «خروس کولی»، «دارکوب خالدار بزرگ» و «الیکائی» را نام برد.

در حدود 40 گونه‌ی دیگر که در اصل وابسته به جنگلهای پهن‌برگ اروپای معتدله هستند به طور عمده در شمال و غرب ایران، در جنگل‌های نواحی البرز، آذربایجان و زاگروس دیده می‌شوند. از آن جمله می‌توان «کبوتر جنگلی» ، «سار»، «چرخ‌ ریسک سرآبی» و « سهره جنگلی» را ذکر کرد. نزدیک به 30 گونه که مربوط به فون خاص بوته‌‌زارهای گرم منطقه مدیترانه می‌باشند، در غرب ایران به جنگلهای تنک منطقه‌ی خاص بوته‌زارهای گرم منطقه مدیترانه می‌باشند، در غرب‌ ایران به جنگلهای تنک منطقه‌ی زاگروس و دامنه‌های جنوبی کوههای البرز که شرایط محیطی مناسب برای زندگی آنها داشته است، روی آورده‌اند. به عنوان مثال «دارکوب باغی»، «چرخ‌ ریسک سرسیاه» و «زرده پره‌ی رخ زرد» قابل ذکر است. تعداد کمی از گونه‌ها که متعلق به استپ‌های گرم ترکستان و جنوب روسیه هستند فقط در نواحی استپی مشابه در شمال و شمال شرقی ایران یافت می‌شوند، مانند «چکاوک طوقی» و «زرده پره‌‌ی سرسیاه».
کوهستان‌های مرتفع رشته‌ی البرز و تا اندازه‌ای رشته‌ی زاگروس، منطقه زیست تعدادی از گونه‌های کوهستانی است که زادبوم اصلی آنها سلسله کوههای جنوب « اور آسیا» بوده است. در حدود 15 گونه که شامل «هما»، «زاغ نوک زرد»، «دیوار خزک » و «گنجشک برفی» می‌شود، به فون وسیعی تعلق دارند که از جنوب اروپا تا سلسله جبال هیمالیا گسترش دارد. در حالی که معدودی دیگر مانند «دارکوب سبز راه راه» و «سسک نقابدار هیوم » صرفاً مربوط به فون هیمالیا می‌باشند که حد غربی پراکندگی آنها تا ایران را می‌رسد. همچنین چند گونه معدود نظیر «سهره مغولی» که سرزمین اصلی آنها استپ‌های سرد و فلات‌‌های مغولستان و تبت است، فقط در ارتفاعات شمال شرقی ایران که منتهی‌الیه پراکندگی آنها می‌باشد، دیده می‌شوند.

در جنوب ایران گونه‌هائی یافت می‌شود که اصل افریقایی یا هندی داند و حد شمالی پراکندگی آنها به دشت‌های ساحلی و دامنه‌های جنوب زاگروس کشیده می‌شود. دو گونه که منشأ آفریقایی دارند، یکی «کوکوی خالدار» است که فقط تا جنوب غربی زاگروس گسترش دارد و دیگری «حواصیل زرد» می‌باشد که منقطه‌ی پراکندگی آن قسمت اعظم خاک ایران را شامل می‌شود. در حدود 20 گونه که اختصاص به فون آفریقا و فون هندوستان دارند، عموماً در طول کمربند باریکی در سراسر جنوب ایران زندگی می‌کنند که از آن میان « اگرت ساحلی» ، « بادخورک کوچک»، « زنبور خور کوچک» و « سسک‌ دم دراز» را می‌توان اسم برد. نزدیک به 30 گونه دیگر اصولاً هندی هستند که منتهی‌الیه شمال غربی منطقه پراکندگی آنها، گوشه‌ی جنوب شرقی ایران را در بر می‌گیرد. برای مثال می‌توان «حواصیل هندی»، «دال پشت سفید»، « بوچانگا»، «مینا» و «شهدخور» را از این دسته نام برد.

بالاخره، ساحل جنوبی ایران که از نظر جغرافیائی حد شمالی اقیانوس هند را تشکیل می‌دهد، زیستگاه مناسبی برای پرندگان دریاوی ویژه‌ی این دریای گرم فراهم می‌سازد که «کبوتر دریائی کوچک» ، «نوک سرخ دریائی» و «پرستوی دریائی پشت دودی» از آن جمله‌اند.
بین هشتادواندی گونه‌ی باقیمانده، اکثر آنها بیش از حد معول توانائی سازش نشان‌ می‌دهند و پراکندگی وسیعی در منطقه «اور آسیا» دارند ، مانند « دلیجه »، « هدهد»، «چکاوک کاکلی»، «غراب» و «گنجشک معمولی». گرچه این پرندگان صرفاً متعلق به نواحی خشک نیستند ولی قادر بوده‌اند که خود را با شرایط محیطی سخت سازش دهند. در مواردی نیز به محیط انسانی وابستگی پیدا کرده‌اند. در حدود 12 گونه دیگر را می‌توان مربوط به خاورمیانه دانست که از نظر پراکندگی جهانی محدود و متمرکز در این منطقه هستند، از قبیل «سینه‌سرخ ایرانی»، « سسک کوچک» و «صعوه ابرو سفید».

به این مجموعه‌ی متنوع از پرندگانی که در ایران زادوولد می‌کنند، می‌توان حدود 100 گونه دیگر اضافه کرد که یا به صورت مهاجر عبوری دیده می‌شوند یا زمستان را در ایران می‌گذرانند. بعضی از این پرندگان از منطقه‌ی «توندرا»، برخی از منطقه «تائیکا» و جنگلهای پهن برگ اروپای معتدله و غرب آسیا، گروهی از سیبری و بالاخره تعدادی از استپ‌های ماوراء خزر به ایران مهاجرت می‌کنند. بسیاری از آنها سراسر زمستان را در ایران می‌مانند، در حالی که بعضی تا آفریقا و هندوستان پیش‌ می‌روند و زمستان را در آن نواحی سپری می‌کنند.
پرنده‌شناس ایرانی واقعاً خوشبخت است که بدون خارج شدن از کشورش می‌تواند به دیدن جنگلهائی برود که پرندگانی ویژه‌ی اروپای مرکزی را دارد، یا در جنوب پرندگان خاص فون پاکستان و شمال هندوستان را در باتلاقهائی که در آنها حرّا می‌روید مشاهده کند، و نیز قادر است که در استپ‌های وسیع پرندگانی نظیر پرندگان ماوراء خزر را ببیند. در موسم مهاجرت این امکان را دارد که پرندگان مناطق سرد قطبی را در جوار پرندگان بیابانهای سوزان مشاهده کند. این تضاد و تنوع شگفت‌انگیز در فون پرندگان ایران به ندرت در جای دیگری از کره زمین وجود دارد.


تیره چکاوک

پرندگانی هستند خوش آواز با پر و بال رگه‌رگه و قهوه‌ای رنگ که اغلب در حال پرواز می خوانند

روی زمین بیشتر راه می روند و یا می دوند . معمولا ناخن انگشت عقبی پای آنها دراز ،

راست و نوک‌تیز است . اغلب به‌طور دسته‌جمعی دیده می شوند . جز در موارد استثتایی نر و ماده آنها همشکل است . روی زمین آشیانه می سازند . از دانه‌ها ، حشرات و نرم‌تنان تغذیه می کنند .!

چکاوک از پرندگان کمياب و مهاجري است که نسل آن به دليل شکار بي رويه در خطر انقراض قرار گرفته و براي حفظ اين گونه ها نياز به توجه ويژه مردم و مسئولان مرتبط است. چکاوک (قبره) پرندگاني خوش آواز با پر و بال رگه رگه و قهوه اي رنگ هستند که اغلب در حال پرواز آواز مي خوانند، روي زمين بيشتر راه مي روند يا مي دوند و اغلب به طور دسته جمعي ديده مي شوند و جز در موارد استثنايي نر و ماده آنها همشکل است.اين پرنده خوش آواز روي زمين آشيانه مي سازد و از دانه ها، حشرات و نرمتنان تغذيه مي کند.اين پرنده کمياب انواع متعددي از قبيل چکاوک سهره اي، چکاوک سنگلاخ، چکاوک سردم سياه، چکاوک هدهد (ام سالم)، چکاوک پنجه کوتاه، چکاوک هيوم، چکاوک طوقي، چکاوک هندي، چکاوک گندم زار، چکاوک بال سفيد، چکاوک سياه، چکاوک شاخدار، چکاوک کاکلي، چکاوک درختي و چکاوک آسماني دارد. خانواده چکاوک اغلب در نيمکره شرقي زيست مي کنند شايد معروفترين چکاوک، چکاوک آسماني است که در سراسر اروپا و نواحي معتدل آسيا زندگي مي کنند. طول اين پرنده به 18 سانتيمتر مي رسد، پوشش پشتي رنگ پرهايش قهوه اي تيره است، چکاوک آسماني معمولا لانه اش را روي زمين ميان کشتزارهاي باز مي سازد. ممکن است در ساختن لانه از علف، مو و تکه هاي پارچه اي استفاده کند، چکاوک آسماني به واسطه آوازه خوان هنگام پرواز شهرت دارد، مردم اغلب آواز آنها را هنگام پرواز مي شنوند.پس از جفت گيري چکاوک ماده ما بين چهار تا پنج تخم مي گذارد که به رنگ خاکستري با علائم قهوه اي زيتوني است، چکاوک ممکن است در يک فصل دو جوجه پرورش دهد. رئيس اداره حفاظت محيط زيست شهرستان آستارا در اين باره گفت: چکاوک از پرندگان کمياب و مهاجر است که نسل آن به علت شکار در خطر انقراض قرار گرفته است. ساسان اکبري پور افزود: براي حفظ اين گونه کمياب 125 نفر از نوجوانان و جوانان آستاراي با همکاري محيط زيست اين شهرستان از شکار چکاوک جلوگيري مي کنند. وي ادامه داد: براي اين افراد کارت شناسايي صادر شده است و آنان مي توانند ادوات شکارچيان را جمع آوري کنند.وي با اعلام اينکه چکاوک اغلب بر روي خانه ها لانه مي سازد، ياد آور شد: اين پرنده همه ساله با شروع سرما از مناطق سردسير شمالي به مناطق گرمتر مهاجرت مي کند و تاکنون پنج هزار قطعه چکاوک به شهرستان آستارا مهاجرت کرده است.به هر حال در ايران از 517 گونه پرنده، 340 گونه يعني حدود 70 درصدشان مهاجر هستند، از اين تعداد که متعلق به 80 خانواده و 10راسته اند، حدود 320 گونه در ايران زاد آوري مي کنند، 90 گونه مهاجر زمستانه هستند و 24 گونه مهاجر عبوري هستند بقيه نيز جزو پرندگان کمياب، اتفاقي و رها شده از قفس محسوب مي شوند. يک کارشناس ارشد محيط زيست نيز در اين باره گفت: پرند گان در معرض انقراض در ايران به دو صورت است يکي گونه هاي که از نظر اتحاديه جهاني حفاظت IUCN جزو گونه هاي در خطر محسوب مي شوند و ديگري گونه هاي که از جانب قوانين سازمان محيط زيست ايران در معرض خطر هستند.زهره غفاري در پاسخ به سئوالي مبني براي اينکه چه عواملي پرندگان را در ايران در معرض خطر قرار داده است، افزود: در حال حاضر مهمترين علت انقراض و در خطر بودن پرندگان، تخريب زيستگاه هاي اين گونه ها در ايران و جهان است، تالابها و جنگلهاي که در حال نابودي هستند و درختاني که بي رويه قطع مي شوند و با نابودي هر يک آشيانه و آشيانه هاي نيز نابود شده و به فراموشي سپرده مي شوند. وي با اشاره به اينکه ايران به دليل وسعت زياد شرايط بسيار خوبي براي پرندگان است، اظهارداشت: تنوع پرندگان به خصوص پرندگان شکاري خيلي خوب است، به همين دليل بيشتر اين پرندگان شکاري به وسيله شکارچيان بومي گرفته مي شوند، معمولا يکي دو ماه که از سن جوجه ها مي گذرد آنها را از آشيانه شان برمي دارند و به دلالها در تهران يا شهرهاي جنوبي کشور مي فروشند، آنها هم اين پرندگان را به کشورهاي عربي منتقل مي کنند.اين کارشناس ادامه داد: عربها از پرندگاني مثل بالابان، بحري و شاهين براي قوش بازي استفاده مي کنند، مثلا با بالابان، هوبره شکار مي کنند، گاهي حتي ديده مي شود عربها با همين پرندگان دست آموز ايراني در زيستگاه هاي ايران مشغول قوش بازي هستند در حاليکه شکار هوبره و ديگر پرندگان ممنوع است، شکار کردن با پرنده شکاري هم ممنوع است و مهمتر گرفتن يک پرنده شکاري هم ممنوع است، اينها همه ممنوع است اما انجام مي شود.وي در پاسخ به سئوالي مبني براينکه براي حمايت و حفاظت از پرندگان چه بايد کرد، ياد آور شد: متاسفانه در ايران خيلي اوقات شناخت گونه فقط در حد متخصصان است، يعني اين فقط متخصصان هستند که مثلا يک سسک را از يک سهره تميز مي دهند، اما در کشورهاي ديگر دو مبحث در پرنده شناسي دارند يکي پرنده نگري و ديگري اوميتولوژي يا علم پرنده شناسي است.مديرکل محيط زيست استان گيلان نيز گفت: در حال حاضر 14 گونه از پرندگان تالاب انزلي از قبيل عقاب تالابي، عقاب دريايي پالاس، عقاب شاهي، عروس غاز، اردک سرسفيد و اردک بلوطي در معرض خطر انقراض قرار دارند. کامران زلفي نژاد همچنين تعداد گونه هاي حمايت شده را 54گونه عنوان کرد که پليکان سفيد، اردک تاجدار، اردک چشم طلايي، مرگوس کاکلي، بوتيمار کوچک، حواصيل خاکستري و حواصيل ارغواني از آن جمله است. وي ادامه داد: به منظور حفاظت از پرندگان هفت هزار و 240هکتار از کل مساحت 19هزار و 300هکتاري تالاب تحت مديريت اين سازمان قرار دارد. مديرکل محيط زيست گيلان تعداد کل گونه هاي جانوري تالاب را بيش از 260 گونه و تعداد کل گونه هاي گياهي را حدود 230گونه گياهي عنوان کرد. به گفته وي علاوه بر گونه هاي پرنده آبزي و کنارآبزي که بيش از 40 گونه را شامل مي شود، 40 گونه از انواع ماهيان در تالاب شناسايي شده اند. زلفي نژاد ياد آور شد: تالاب بين المللي انزلي با 19هزار و 300هکتار مساحت يکي از زيستگاه هاي مهم پرندگان و محل زمستان گذراني پرندگان مهاجر در جنوب درياي خزر است
چَکاوَک هُدهُدی (نام علمی: Alaemon alaudipes) پرنده‌ای دانه‌خوار و حشره‌خوار با منقاری بلند و خمیده، دشتی و بومی، مخصوصاً در مناطق نیمه‌بیابانی که مملو از درختچه است و تلماسها، و احیاناً در تلماسهای ساحلی، و دره‌های کوهستانی و مناطق باز و سنگلاخی دیده می‌شود. پرنده چکاوک هدهد اندکی از چکاوک بزرگ‌تر است. این پرنده در فصل‌های مختلف در دشت و صحرای کشور قطر زیاد دیده می‌شود. عموماً پرنده‌ای بومی است و تقریباً در سایر مناطق شبه جزیره عربستان وجود دارد.
مشخصات پرندهٔ چکاوک هدهد
طول تقریبی پرندهٔ چکاوک هدهد ۲۰ سانتیمتری است با بدنی نسبتاً لاغر، سطح پشتی چکاوک هدهد به رنگ خاکی مایل به خرمایی با لکه‌های سیاه، باکناره‌های سیاه که شهپرهای آن رفته رفته از وسط به کنار کوتاهتر است. در کنار گردنش لکه‌ای مرکب از رگه‌های سفید وسیاه تو هم است. قسمت زیر بدنش مایل به سفید و پر زیر دمش به رنگ سیاه است. منقاری دراز وکمی خمیده، وطول منقارش ۴ سانتیمتر می‌باشد. بالهایش مانند بالهای هدهد مخطط سیاه وسفیده و پاهایش بلند است. از منقارش برای حفر در زمین برای ایجاد لانه، وکسب غذا استفاده می‌کند.
پرنده نر آوازی کشیده مانند صدای (نای) از خود صادر می‌کند بهدف اینکه توجه پرنده ماده به خود جلب کند. در ارتفاع ۲۰ متری پرواز می‌کند، هنگام پرواز با بالهای باز و کشیده اش حرکاتی آکروباتیک ایجاد می‌کند وبه سرعت از بالای به سوی زمین می‌آید، بالهایش هنگام پرواز به ۴۱ سانتیمتر می‌رسد. در تلماسه‌ها بیشتر دویدن به پرواز ترجیح می‌دهد. پاهای بلندش به وی کمک می‌کند که شکمش به ریگ گرم صحرا نخورد، چون این پرنده در تلماسه می‌دود، وباز می‌ایستد اطراف خودش نگاه می‌کند، و دوباره به دویدن ادامه می‌دهد
موسم تخم گذاری و جفت‌گیری پرنده «چکاوک هدهد » معمولاً از اواخر فصل بهار و اعتدال بهاری آغاز می‌شود و تا اواخر پائیز ادامه دارد. پرنده ماده از ۲ تا ۳ تخم می‌گذارد، مدت یک هفته روی تخمها می‌خوابد سپس جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند. تا مدت ۴ روز توانایی بینایی ندارند. اگر احساس خطر کرد، ویا عابری به لانه اش نزدیک شد، از لانه بیرون می‌جهد برای حفاظت از لانه وجوجه‌های وبه مسافت کوتاهی جلو آن شخض عابر می‌دود وتوجه عابر به خود جلب می‌کند، وبا این صورت آن را از لانه دور می‌سازد.


نام انگلیسی : Calandra lark
نام فرانسوی : Alouette Calandre
نام علمی: Melanocorypha calandra چکاوک گندم زار



19 سانتی‌متر ؛ با اندازه بزرگ ، جثه پر ، منقار کلفت و زرد رنگ ، و نیم طوق سیاه مشخص در طرفین گردن تشخیص داده می شود . سینه نخودی رنگ آن رگه‌های قهوه‌ای دارد . در پرواز نوک سفید شاهپرهای ثانوی در لبه عقبی بال‌های بزرگ و مثلث شکل آن تشکیل یک حاشیه سفید می دهد و سطح زیرین بال‌هایش خیلی تیره است . کاکل ندارد . چکاوک گندمزار نابالغ بیشتر نخودی رنگ است و لکه‌های گردنی آن خیلی مشخص نیست . پروازش خیلی سبک ، در ارتفاع کم و موجی است .


زیستگاه :

زمین‌های بایر و سنگلاخ ، کشتزارها و استپ‌ها . روی زمین آشیانه می سازد .


پراکندگی :
شمال و شمال غربی و شرقی –غرب جنوب غربی


نام انگلیسی : Bimaculated lark
نام فرانسوی : Alouette calandre orientale
نام علمی : Melanocorypha bimaculata


5/16 سانتی‌متر ؛ ظاهرا شبیه چکاوک گندم‌زار ولی بطور محسوسی از آن کوچکتر است ، سفیدی لبه عقبی بال را ندارد و نوک تمام شاهپرهای دمش سفید است ، بر خلاف چکاوک گندم‌زار که فقط کناره‌های دمش سفید می باشد و لکه های سیاه کنار گردنش نیز مشخص‌تر است که معمولا از به هم پیوستن انها نیم‌طوقی در جلوی گردن تشکیل می شود . سرش بیشتر از چکاوک گندم‌زار کاکلی به‌نظر می آید و سطح زیرین بال‌هایش به تیره‌گی پرنده مزبور نیست . رفتارش شبیه چکاوک گند‌م‌زار است ولی کمتر به صورت گله‌های بزرگ دیده می شود .


زیستگاه :

معمولا ( اما نه همیشه ) در ارتفاع بالاتر از زیستگاه چکاوک گندم‌زار زندگی می کند و کمتر در زمین‌های زراعتی دیده می شود . بیشتر استپ‌ها و دشت‌های خشک با گیاهان کم را ترجیح می دهد .
پراکندگی : وپراکنش:شمال شرق شمال غربی تا انتهای زاگرس دائمی بخشی از مرکز و قسمتی از شرق برای زمستان گذرانی


انگلیسی : White-winged lark
فرانسوی : Alouette leucoptere
نام علمی : Melanocorypha leucoptera چکاوک بال سفید


17 سانتی‌متر ؛ از سایر چکاوک‌ها به وسیله نوار بالی پهن و سفید که تا لبه عقبی بال می رسد و در پرواز کاملا نمایان است ، مشخص می شود . تفاوتش با چکاوک گندم‌زار این است که لکه‌های سیاه روی گردن را ندارد و بال‌هایش باریکتر است . سطح پشتی آن زرد مایل به قهوه‌ای است با رگه‌های تیره‌رنگ . تارک و پوشپرهای بال و دمش دارای رنگ بلوطی است . سطح شکمی و زیر بغل سفید با گلوی نخودی رنگ و سینه کم‌خال دارد . وقتی بالش بسته است ، پر خارجی سفید‌رنگ بلندترین شاهپر نخستین آن دیده می شود .

چکاوک بال سفید ماده ؛ تارک قهوه‌ای رگه‌رگه دارد .


زیستگاه :

به‌طور عمده علفزارهای خشک و مناطق نیمه‌بیابانی .


پراکندگی : فقط در هیرکانی و جنگل های شمالی زمستان گذزرانی


نام انگلیسی : Black Lark
نام فرانسوی : Alouette negre
نام علمی : Melanocoryepha yeltoniensis چکاوک سیاه


19 سانتی‌متر ؛ چکاوک سیاه نر درشت و سیاه‌رنگ است و پرهایش حاشیه خاکی کمرنگ دارد که در زمستان تا حدی سیاهی پرها را کاهش می دهد . منقارش کوتاه ، کلف و زردرنگ است با نوک سیاه .

پرنده ماده خیلی شبیه چکاوک گندمزار ولی کمرنگ‌تر است و لکه‌های سیاه گردن را ندارد . هیچ یک از دو جنس روی بال یا دم ، سفیدی ندارند .


زیستگاه :

در جلگه‌های علفزار و بوته‌زار ، اغلب نزدیک آب ، و همچنین در بیابان دیده می شود .


پراکندگی : بجز هیرکانی در تمام ایران وجود دارد



نام انگلیسی : Bar-tailed Desert Lark
نام فرانسوی : Ammomane elegante
نام علمی : Ammomanes cinctures سردم سیاه


چطور پیدایش کنیم :

13 سانتی‌متر ؛ چکاوکی کوچک به رنگ نخودی مایل به صورتی یکدست که در قاعده دم روشن‌تر است و یک نوار پهن سیاه در نزدیکی انتهای دم دارد . تارک ، سینه و پشتش یکدست و بدون خط و رگه‌رگه می‌باشد . سبیه چکاوک سنگلاخ ولی کوچکتر از آن است و به وسیله دم تقریبا نارنجی با نوار سیاه انتهایی به اسانی از آن تشخیص داده می شود . از چکاوک سنگلاخ اجتماعی‌تر است و معمولا به صورت گله‌های کوچک دیده می شود .!


زیستگاه :

بیابان‌های سنگلاخ یا ماسه‌ای . گرچه کمتر از چکاوک سنگلاخ ، در مناطق سنگلاخ دیده می‌شود . معمولا از مناطق کوهستانی دوری می کند و شرایط سخت بیابانی را به خوبی تحمل می نماید .


پراکندگی : شرق و مرکز ایران زمستان گذرانی در مرکز
نام انگلیسی : Desert Lark
نام فرانسوی : Ammomane du desert
نام علمی : Ammomanes desertiچکاوک بیابانی سنگلاخ

چکاوک سنگلاخ طولش ۱۵ سانتینتر است. چکاوکی خاکی رنگ وبدون نشانه‌های خاص. باسر کاملاً گرد ورنگ یکدست که از قهوه‌ای خاکی یا قهوه‌ای مایل به خاکستری تا قهوه‌ای مایل به خرمائی کمرنگ متغیر است تشخیص داده می‌شود. رگه‌های بسیار کمرنگ روی سینه اش از فاصله کم نمایان است. دمش فاقد رنگهای سیاه وسفید می‌باشد. کمتر از سایر چکاوکها اجتماعی است و غالباً جفت جفت یا بصورت گروهای کوچک دیده می‌شود. بالهایش کاملاً گرد است. پرواز خاص دارد وبال زدنش توام با تکانهای مخصوصی است.
بیابانهای سنگلاخ ودامنه‌های صخره‌ای کوهستانی را ترجیح می‌دهد واز بیابانهای ماسه‌ای باز دوری می‌جوید
پراکنش : نیمه پایینی ایران مایل به جنوب


نام انگلیسی : Short-toed Lark
نام فرانسوی : Alouette calandrelle
نام علمی Calandrella brachydactyla پنجه کوتاه


14 سانتی‌متر ؛ از چکاوک آسمانی کمرنگ‌تر و خیلی کوچکتر است . سطح پشتی آن نخودی رنگ با رگه‌های تیره و مشخص ، و سطح شکمی آن بدون رگه و به رنگ سفید مایل به نخودی است . در کنار گردن لکه تقریبا سیاهی دارد که اغلب دیدن آن مشکل است . کاکل ندارد ولی تارکش پررنگ است . منقاری کوتاه ، نوک‌تیز و زردرنگ دارد . پرنده نابالغ در طرفین سینه قدری خال خال است . در ارتفاع کم و در مسیر مواجی پرواز می کند .


زیستگاه :

زمین‌های بایر سنگلاخ یا ماسه‌ای ، استپ‌ها و مزارع . روی زمین لانه می سازد .


پراکندگی : زمستان گذرانی میکند بجز مرکز




نام انگلیسی : Short-toed Lark
نام فرانسوی : Alouette calandrelle
نام علمی : Calandrella brachydactyla پنجه کوتاه هیوم

14 سانتی‌متر ؛ از چکاوک آسمانی کمرنگ‌تر و خیلی کوچکتر است . سطح پشتی آن نخودی رنگ با رگه‌های تیره و مشخص ، و سطح شکمی آن بدون رگه و به رنگ سفید مایل به نخودی است . در کنار گردن لکه تقریبا سیاهی دارد که اغلب دیدن آن مشکل است . کاکل ندارد ولی تارکش پررنگ است . منقاری کوتاه ، نوک‌تیز و زردرنگ دارد . پرنده نابالغ در طرفین سینه قدری خال خال است . در ارتفاع کم و در مسیر مواجی پرواز می کند .


زیستگاه :

زمین‌های بایر سنگلاخ یا ماسه‌ای ، استپ‌ها و مزارع . روی زمین لانه می سازد .


پراکندگی :
شمال و به صورت سرگردان در شرق




نام انگلیسی : Short-toed Lark
نام فرانسوی : Alouette calandrelle
نام علمی: Calandrella brachydactyla کوچک


14 سانتی‌متر ؛ از چکاوک آسمانی کمرنگ‌تر و خیلی کوچکتر است . سطح پشتی آن نخودی رنگ با رگه‌های تیره و مشخص ، و سطح شکمی آن بدون رگه و به رنگ سفید مایل به نخودی است . در کنار گردن لکه تقریبا سیاهی دارد که اغلب دیدن آن مشکل است . کاکل ندارد ولی تارکش پررنگ است . منقاری کوتاه ، نوک‌تیز و زردرنگ دارد . پرنده نابالغ در طرفین سینه قدری خال خال است . در ارتفاع کم و در مسیر مواجی پرواز می کند .


زیستگاه :

زمین‌های بایر سنگلاخ یا ماسه‌ای ، استپ‌ها و مزارع . روی زمین لانه می سازد .


همه جای ایران بجز جنوب شرقی




منابع
• دکتر: ، العلوی ، هادی ، «(عالم الطیور والحیوانات) »، دار العودة ، بیروت ، لبنان ، چاپ پنجم سال ۱۹۹۸ میلادی به (عربی).
• عطاءالله، سمیر،. (موسوعة المعلومات العامة) . دار عطاءالله للنشر والتوزیع، بیروت، لبنان، چاپ هشتم، سال انتشار ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).
• الفاضل، عبدالله،فاضل. (طیور فی الکویت) . دار الکویت للطباعة والنشر ، الفروانیة، کویت، چاپ اول، سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی به (عربی).
• منبع جعبه‌زیست (انگلیسی). ویکی‌پدیا انگلیسی. بازدید در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۸.

چكاوك (قـبـره) ازجمله پرندگان خوش آواز با پر و بال رگه‌رگه و قهوه‌اي رنگ هستند كه اغلب در حال پرواز آواز مي‌‌خوانند، روي زمين بيشتر راه مي‌‌روند يا مي‌دوند و اغلب به‌طور دسته‌جمعي ديده مي‌شوند و جز در موارد استثنايي نر و ماده آنها هم‌شكل هستند. اين پرنده خوش‌آواز روي زمين آشيانه مي‌سازد و از دانه‌ها، حشرات و نرم‌تنان تغذيه مي‌كند.

اين پرنده كمياب انواع متعددي از قبيل سهره‌‌اي، سنگلاخ، سردم سياه، هدهد (ام سالم)، پنجه كوتاه، هيوم، طوقي، هندي، گندمزار، بال سفيد، سياه، شاخدار، كاكلي، درختي و چكاوك آسماني دارد.

خانواده چكاوك اغلب در نيمكره شرقي زيست مي‌‌كنند. شايد معروف‌ترين چكاوك، چكاوك آسماني است كه در سراسر اروپا و نواحي معتدل آسيا زندگي مي‌‌كند. طول اين پرنده به ۱۸ سانتي‌متر مي‌‌رسد، پوشش پشتي رنگ پرهايش قهوه‌اي تيره ‌است. چكاوك آسماني معمولا لانه‌اش را روي زمين ميان كشتزارهاي باز مي‌‌سازد.

اين پرنده ممكن است در ساختن لانه از علف، مو و تكه‌هاي پارچه‌اي استفاده كند، چكاوك آسماني به آوازه‌ خواندن هنگام پرواز شهرت دارد و مردم اغلب آواز آنها را هنگام پرواز مي‌شنوند.

رنگ مورد علاقه پرنده‌ها

این تحقیق روی خودرو‌های مناطق برایتون، گلاسکو، لیدز، منچستر و بریستول انگلیس انجام شد. گفتنی است نتایج بررسی‌ها نشان داد خودروهای قرمز رنگ با 18‌درصد، آبی 14‌درصد و سیاه 11‌درصد در رده‌های اول تا سوم جلب توجه پرندگان قرار دارند؛ همچنین خودروهای تازه پولیش شده نیز در زمینه جذب پرندگان رکورد‌دار هستند. خودروهای خاکستری و نقره‌ای با سه درصد نیز جزو رنگ‌های غیرجذاب برای پرنده‌ها بودند.

http://www.hamshahrionline.ir/details/174905

براساس فهرست سرخ IUCN در سال ۲۰۰۸ تعداد ۱۲۱۳ گونه مهره دار در در مرز بحرانی انقراض، ۱۹۳۸ گونه  مهره دار در خطر انقراض، ۲۶۹۰ گونه آسیب پذیر، ۱۷۹۷ کونه در معرض تهدید و ۳۵۹ گونه منقرض شده اند.در این میان و با توجه به طبقه بندی گونه ها در فهرست سرخ IUCN بر آن شدم تا مقایسه ای بین گونه های مهره دار ایران  براساس فهرست سرخ طبقه بندی شده اند و سه کشور همسایه عراق، افغانستان و ترکیه  انجام دهم که در اینجا نتایج را می توان مشاهده کرد. براساس نمودار قرصی شکل (نمودار،۱) می توان مشاهده نمود که ۶ گونه در مرز بحرانی انقراض، ۱۹ گونه در خطر انقراض، ۳۵ گونه آسیب پذیر و ۴۰ گونه در شرف تهدید هستند.

نمودار ۱. تعداد مهره داران ایران در چهار رده حفاظتی فهرست سرخ در سال ۲۰۰۸

در بین همسیاگان ایران می توان مشاهده نمود که ترکیه بیشترین گونه های در مرز بحرانی انقراض و در خطر انقراض را دارد و در این  رده متاسفانه کشورمان پس از ترکیه قرار گرفته است و در سه رده باقیمانده یعنی گونه های آسیب پذیر، در شرف تهدید و منقرض شده در رتبه اول قرار دارد (نمودار ۲).

نمودار ۲. مقایسه ایران و سه کشور همسایه از لحاظ مهره داران دسته بندی شده در برخی رده های فهرست سرخ

دو کشور عراق و افغانستان گرچه با توجه به شرایط سیاسی  حاکم بر این دو کشور شاید بررسی ها جامعی در مورد گونه های جانوری انجام نشده در نتیجه این آمار به شکلی دقیق نمی تواند موقعیت این دو همسایه را نسبت به ایران نشان دهد اما با این حال با توجه به نا امنی ها و مشکلات این کشورها جالب است که گونه های مهره دار آنها در تمامی رده ها نسبت به ایران کمتر بوده و یا به عبارت دیگر قابل مقایسه نیستند.

هر گونه استفاده از مطالب این تارنما (وبلاگ) منوط به ذکر منبع می باشد . لطفا امانت دار باشید .

http://mohitesabs.blogsky.com/category/cat-27/

آبان ماه در خرم آباد ؛
نخستين همايش ملي حقوق محيط زيست و منابع طبيعي زاگرس برگزار مي شود

«نخستين همايش ملي حقوق محيط زيست و منابع طبيعي زاگرس» با همت اداره كل مديريت بحران استانداري لرستان و شوراي هماهنگي تشكلهاي حامي محيط زيست خرم آباد 25 آبان ماه سال جاري با هدف بررسي همه جانبه مشكلات محيط زيست و منابع طبيعي زاگرس از منظر حقوقي در شهر خرم آباد برگزار خواهد شد.

به گزارش سبزپرس، اولين همايش ملي حقوق محيط زيست و منابع طبيعي زاگرس فرصتي براي دانشمندان، حقوقدانان، اساتيد و دانشجويان دانشگاه هاي سراسر كشور است كه در زمينه چالش هاي پيش روي مباحث حقوقي حمايت و حفاظت از داشته هاي طبيعي استان هاي زاگرس نشين با ارائه راهكارهاي علمي و عملي گامي مفيد و موثر در جهت بهبود شرايط زيست محيطي زاگرس بر دارند.

در معرفي اين همايش اينگونه آمده است كه «زاگرس راهبردي ترين سيستم كوهستاني كشور عزيزمان ايران است زيرا از لحاظ داشته هاي گياهي و جانوري يكي از غني ترين زيستگاه هاي كره زمين به شمار آمده كه با داشتن پوشش جنگلي بسيار مناسب نزديك به چهل درصد از منابع آب شيرين ايران را تامين كرده و از سوي ديگر از بروز خساراتي همچون سيل و خشكسالي جلوگيري به عمل مي آورد.»

در ادامه معرفي و ضرورت برگزاري اين همايش اينگونه آمده است كه زاگرس سرزمين بلوط و سنجاب ايراني است؛ گونه هايي كه در تداوم حيات اين كهن ديار نقشهاي بسيار پر رنگي داشته تا اين اكوسيستم را بيش از پيش ارزشمند نمايند؛ وجود شش ميليون هكتار جنگل بستري بسيار مناسب براي تمامي زيستمندان زاگرس به شمار آمده و به همين دليل حفاظت و حراست از اين داشته هاي طبيعي همت همگاني ما را طلب مي كند؛ در همين راستا برگزاري نخستين همايش ملي حقوق محيط زيست و منابع طبيعي زاگرس لازم و ضروري به نظر رسيد تا بدين وسيله اسباب حفاظت از سرزمين زاگرس بيش از پيش فراهم شود.

كميته علمي اين همايش در نظر دارد در قالب دو محور كلي «ابعاد حقوقي» و «محيط زيست» مقالات برجسته را معرفي کند كه علاقه مندان مي توانند چارچوب محورهاي كه در زير آمده است مقالات خود را به دبيرخانه همايش ارسال کنند؛

 

محور ابعاد حقوقي؛

ـ بررسي ابعاد حقوقي تخريب محيط زيست و منابع طبيعي

ـ بررسي جايگاه حقوقي در مديريت محيط زيست و منابع طبيعي

ـ بررسي ابعاد حقوقي ذغالگيري در زاگرس

ـ بررسي ابعاد حقوقي برخورد با متخلفين تخريب محيط زيست و منابع طبيعي

محور محيط زيست ؛

- تنوع زيستي زاگرس،راهكارها و مخاطرات پيش رو

ـ مديريت زباله و نخاله هاي ساختماني

ـ بررسي خطوط انتقال نيرو و تاثير آلودگي نفتي بر محيط زيست زاگرس

- ضرورت حفاظت از گونه هاي آندميك زاگرس

ـ صنايع آلاينده و مديريت فاضلاب

- تاثير برداشت هاي غير اصولي بر روي منابع طبيعي زاگرس

ـ اثرات آلودگي « آب،خاك و هوا » بر جوامع انساني زاگرس

ـ نقش سازمان هاي مردم نهاد حامي محيط زيست در حفظ محيط زيست زاگرس و آموزش جوامع محلي

دبيرخانه اين همايش از تمامي انديشمندان، دانشمندان،حقوقدانان،اعضا هيات علمي و  دانشجوياني كه در زمينه هاي مرتبط با ابعاد حقوقي محيط زيست و منابع طبيعي فعاليت مي كنند، دعوت به عمل آورده تا با شركت در اين همايش به هرچه پر بارتر شدن آن كمك کنند.

علاقه مندان جهت كسب اطلاعات بيشتر مي توانند به وب سایت اين همايش مراجعه کنند.

 

zagross_law_poster_908657001.jpg << دانلود فايل الصاقي

تصاویر شکار یک گنجشک توسط قورباغه

روزانه شاهد کشتار بی رحمانه حیات وحش در اقصی نقاط کشور هستیم بدون اینکه حتی در مورد یکی از این کشتارها پیگیری مجدانه مسئولان محیط زیست و یا اعمال مجازات در خوری برای متخلفان دیده شود.

کشتار بی رحمانه به دست مردم سالهاست که حیات وحش کشور را تهدید می کند به گونه ای که دیگر اکنون اخبار رقت آور از تلفات این موجودات زبان بسته تقریباً هر روز به گوش می رسد.
در همین دو ماه گذشته دو خرس در روستای ولی آباد سیاه بیشه کشته شدند تا خوردن گوشتشان قوای بدنی شکارچی را تقویت کند. یک خرس در مراغه سلاخی شد و خرس دیگری که تنها به قصد خوردن آب به استخر یک باغدار نزدیک شده بود و از بد حادثه در آن افتاده بود، با ضربات سنگینی که باغدار بر پیکر نیمه جان آن فرود آورد از پای درآمد.

در بسیاری نقاط ایران، گرگ هنوز به عنوان دشمن و رقیب شناخته می شود و در صورت مشاهده به فجیع ترین شکل ممکن کشته می شود. جسد حیوان نگون بخت، مشابه آنچه در تصویر مشاهده می کنید، به نوعی در دید قرار می گیرد که زهر چشمی باشد برای سایر همنوعان این حیوان! در برخی مناطق هنوز کله گرگی مرسوم است؛ رسمی که بر اساس آن، هر کس گرگی را بکشد، سر آن را از بدن جدا کرده و به انتهای چوبی بلند می بندد. چوب را چون پرچم پیروزی به دست گرفته و در آبادی های اطراف می چرخد و از رمه داران جایزه می گیرد. معمولا رمه داران به نسبت تعداد گوسفندان گله ای که دارند، مبلغی به شکارگر گرگ به رسم کله گرگی می پردازند.کشتن گرگ ها برای کله گرگی در گذشته ای نه چندان دور شغلی بود ثابت و شکارگر گرگ از این راه امرار معاش می کرد. این روند منجر به انقراض کامل این جانور و یا کاهش شدید جمعیت آن در بسیاری نقاط کشور شده به طوری که دیگر نه خبری از گرگ هست و نه شکارگر گرگ.

اما طی یک هفته گذشته یک پلنگ ایرانی در ارتفاعات منطقه پشتکوه ممسنی فارس با شلیک ۵ گلوله یک مرد روستایی از پا درامد و بعد از کشتار بدنش با تبر قطعه قطعه و لاشه اش به آتش کشیده شد و با گذشت کمتر از سه روزاز این حادثه از گلستان خبر می رسد ماده پلنگ دیگری در کردکوی با طعمه مسموم از پا در آمده است.

مسموم کردن پلنگ ها توسط لاشه گراز در استانهای شمالی هنوز به دلیل اینکه افراد محلی زیادی به اشتباه مسئول کشتار گوسفندهای گله شان را این گونه با ارزش می دانند بسیار رایج است.

برخورد با حیات وحش در کتاب‌های درسی آموزش داده شود

دکتر اسماعیل کهرم در این باره می گوید: آنچه می خواهم ازکسانی که اقدام به از بین بردن این جانوران زیبا می کنند  بپرسم آن‌ است که چگونه آن همه زیبایی را در نگاه‌های این گونه های با شکوه نمی بینند و دست به  کشتار آنها می زنند. این چه تربیتی است و چه فرهنگی که به محض آنکه یک عده جانور را می‌بینند اولین فکری که بر ذهن آنها می‌آید کشتار است. آیا نگاه کردن به این گونه ها آنها را به یاد عظمت دستگاه خلقت نمی‌اندازد؟ چه چیز موجب می‌شود که از آن همه زیبایی با ضربات چوب و چماق، خون، اندام شکسته و زشتی مرگ را خلق کنیم؟
به گفته او، گاه فکر می‌کنم که انرژی و نیروی ما در زمینه آموزش محیط زیست به هدر رفته، شاید نشانه گیری ما از ابتدا اشتباه بوده. اگر شما در خیابانهای تهران ، تبریز، شیراز و… از مردم بپرسید که اهمیت مثلا یوزپلنگ یا گرگ چیست پاسخها دلگرم کننده هستند و به خصوص دانش آموزان و دانشجویان تعاریف خوبی از اهمیت موجودات وحشی ارائه می‌دهند ولی مردمی که مثلا در بافق یزد، کالمند و بهادران و یا پشتکوه فارس زندگی می‌کنند هیچ اطلاعی در مورد اهمیت این جانوران ندارند و چه سهل‌ است که کماکان در باور آنها پلنگ خونخوار است، گرگ درنده‌ و یوز قطعا موجودی است که قبل از آسیب رسانیدن به انسان باید او را کشت. یعنی آنها که باید ارزش جانوران را بدانند هیچ اطلاعی از آن ندارند این یعنی گم کردن هدف.

به اعتقاد کهرم، زمان آن فرا‌رسیده که مطالب مربوط به محیط زیست طبیعی درکتاب‌های درسی گنجانده شود که اگر این طور بود آن چوپان و یا باغدار روستایی حتما آن را خوانده بود.

توسعه بیش از حد مناطق شهری و روستایی و تداخل آنها با قلمرو حیات وحش 

مدیر انجمن دیده بان حقوق حیوانات نیز معتقد است: در مناطق مختلف ایران، به خاطر توسعه بیش از حد مناطق شهری و تداخل این مناطق با قلمرو حیواناتی مانند پلنگ و خرس این جانوران گاهی در اطراف باغات مردم و یا حاشیه شهرها مشاهده می شوند که اغلب مردم نیز به خاطر ترس، جلوگیری از کشتار دامها، استفاده از پوست و یا افتخار کاذب آنها را از بین می برند.
به گفته شهرام شریفی، در برخی مناطق برای نشان دادن عمق نا آگاهی لقب پلنگ به انتهای نام قاتل این حیوان افزوده می شود که علت تمام این رفتارها فقدان آموزش مناسب با جوامع مختلف است.

او در ادامه به کشتار بی رحمانه حیات وحش در ماههای اخیر در اقصی نقاط کشور اشاره می کند: اینها صرفا اخباری است که از طریق منابع محلی منتشر شده است و چه بسا گونه های ارزشمند دیگری نیز با پنهان کاری جانیان و متخلفین از طبیعت حذف شده باشند.

بی اعتنایی مسئولان و ضعف قانونی عامل کشتار حیات وحش

اما دکتر جاوید آل داوود رییس انجمن حمایت از حیوانات معتقد است: اولین گام برای مقابله با چنین فجایعی آن است که مسئولان محیط زیست مسئولیت پیگیری چنین حوادثی را بپذیرند و آمار دقیق بروز این گونه کشتارهای بی رحمانه حیات وحش را اعلام کنند .

به گفته او، در حال حاضر اخبار این حوادث به صورت پراکنده تنها از طریق منابع محلی منتشر می شود و به جرأت می توان گفت از هر ۱۰ کشتارحیات وحش تنها یک مورد علنی می شود.

آل داوود در ادامه می گوید: البته همین مواردی هم که رسانه ای می شود با وجود جریحه دار شدن احساسات مردم به دلیل ضعف قانون اقدام مقتضی صورت نمی گیرد کما اینکه در مورد شکارچیان بی رحم ماده خرس و توله هایش در سمیرم اصفهان علی رغم پیگیریهای فعالان محیط زیست و جنجال های رسانه ای مجازاتی برای آنها در نظر گرفته نشد و در حال حاضر آزاد هستند.

به اعتقاد او، محیط زیست ایران هنوز یک مسئله دست دوم است و با اینکه شعارهای زیادی در خصوص حفظ محیط زیست و حیات وحش داده می شود اما مسئولان محیط زیست در هنگام بروز فجایع زیست محیطی مانند کشتار حیات وحش، تخریب زیستگاهها آلودگی هوا در حاشیه امن هستند.

آموزش متناسب با سواد، فرهنگ و اعتقادات جوامع مختلف ضروری است

آل داود می گوید: جای دوری نمی رویم و خود را با کشور های پیشرفته مقایسه نمی کنیم اما در کشوری مانند هندوستان که همین چند روز پیش مسئولان محیط زیست ما با آنها در خصوص تنوع زیستی تبادل نظر و گفتمان داشته اند چند سال پیش به خاطر اینکه تعداد شیر های منقرض شده این کشور توسط وزیر محیط زیستشان ۱۵ قلاده اعلام شده بود در حالیکه این تعداد ۲۰ قلاده بود برکنار شد!

او با اشاره به نقش آموزش در کاهش بروز این گونه حوادث اضافه می کند: آموزش باید در هر مکانی متناسب با میزان سواد، اعتقادات و آگاهی مردم ارائه شود، ممکن است روش آموزشی که در یک کلاس برای دانشجویان جواب می دهد در یک روستا تأثیری نداشته باشد . همچنین در مناطقی می توان از تأثیری که موعظات ائمه جماعات بر مردم دارد برای آموزش مسائل زیست محیطی استفاده کرد.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان محیط زیست عدم بررسی و ارزیابی مناطق حساس زیستی که مناطقی هستند که طبق دستورالعمل کنوانسیونهای جهانی، گونه‌های حساس جانوری و گیاهی را در خود جا داده و یا کریدور حیات وحش محسوب می شوند و طبق قانون سازمان محیط زیست وظیفه دارد آنها را مورد توجه قرار دهد را علت بروز این حوادث می دانند.

بررسی کریدورهای حیات وحش

در حقیقت مناطق حساس زیستی مناطقی هستند که جزو مناطق چهارگانه محیط زیست (پارک ملی، منطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و منطقه شکار ممنوع) محسوب نمی شوند اما در ایران طبق قانون حفاظت از محیط زیست این مناطق در تمامی ایران مورد مطالعه قرار گرفته و در سال ۷۹ مطالعات تمامی کریدورهای حیات وحش و مناطق حساس ایران انجام شده است.
این مطالعه که میلیاردها تومان صرف تهیه آن شده اکنون تنها در کتابخانه های سازمان خاک می خورند در حالی که باید سازمان حفاظت محیط زیست تعریف مشخصی در این باره انجام دهد و بررسی این مطالعات و دخالت در این مناطق جزو تکالیف آن محسوب می شود.

نبود اعتبار و دغدغه حفاظت

اما مدیرکل محیط زیست استان فارس  گفته است: یکی از مهمترین مشکلات ما در حفظ حیات وحش مشکل اعتبارات است به عنوان مثال  جهت آموزش جوامع محلی و فراهم کردن زمینه حفاظت بیشتر از مناطقی همچون  پشتکوه فارس نیازمند دعوت از گروههای مانند انجمن طرح سرزمین ، انجمن پلنگ ایرانی و یا انجمن یوز هستیم که حتی برای تهیه بلیط هواپیما برای آنها با مشکل مواجه می شویم.

به هر حال به نظر می رسد زمان آن فرارسیده است که مسئولان با به کار بستن راهکارهای مناسب از یک سو با آموزش مناسب در راستای ارتقا فرهنگ مردم به ویژه جوامع محلی اقدام کنند و از سوی دیگر ضعف های قانونی برای برخورد و مجازات متخلفان را از بین ببرند تا دیگر شاهد نباشیم خاطیان با مظلوم نمایی به حداقل مجازات محکوم شده ، پس از مدت زمان اندکی ازجنایاتشان، حق بازگشت به طبیعت را داشته باشند، تفنگ به دست بگیرند، بکشند و خاطرات مردانگی شان  را در برخورد با حیات وحش زبان بسته و رهایی از دادگاه و محاکمه برای دیگران تعریف کنند.

اگرچه شاید زمانی که ۲۶ دانش آموز در اردوی دانش آموزی کشته می شوند و بالاترین مقام  مرتبط  در جواب خبرنگارانی که جویای علت حادثه می شوند می گوید بروید از مسئولش بپرسید ، پیگیری علت کشتار حیات وحش کمی عجیب و خنده دار به نظر برسد.

منبع: مهر

دومین سمینار حیات وحش در آبان  ماه سالجاری برگزار می شود.

به گزارش زیست بوم، نخستین سمینار حیات وحش در روز ۱۱ /۷ / ۹۱ با حضور علاقمندان توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی برگزار شد. در این برنامه ابتدا آقای دکتر شمس به معرفی مقاله خود در زمینه ارزیابی زیستگاه کل و بز در منطقه حفاظت شده هفتادقله پرداخته و سپس آقای دکتر عبدلی به معرفی دستاوردهای پژوهشی تیم مطالعاتی خود طی سالها بررسی اکولوژیکی قزل آلاها در ایران پرداخت.

دومین سمینار حیات وحش نیز در دومین هفته آبان ماه برگزار می شود. در این سمینارها از متخصصین و دانشمندان صاحب نظر در زمینه حیات وحش که پژوهش هایی ممتاز انجام داده اند، دعوت می گردد تا دستاوردهای علمی خود را ارائه دهند. امید است که این مجالس، محفلی باشد در جهت تبادل دانش و ایده ها.

موضوع دومین سمینار حیات وحش (سه شنبه ۹/  8 /  91  ):

مقایسه تنوع ژنتیکی و مورفولوژیکی جمعیت آهوان ایرانی غرب و شرق زاگرس، توسط آقای دکتر حیات غیب

بررسی فراوانی نسبی خزندگان در زیستگاه های عمده زاگرس مرکزی توسط آقای مهندس کامران کمالی 

آدرس: خیابان مطهری، خیابان میرعماد، بالاتر از سفارت هندوستان، پلاک ۲۴، انتشارات فنی ایران

شرکت برای عموم آزاد و رایگان می باشد. علاقمندان جهت حضور در برنامه، با شماره تلفن ۸۸۰۰۵۹۲۶ در ساعات اداری تماس حاصل فرمایند.

كشتار حيات وحش ايران در ميان ضعف آگاهي هاي عمومي همچنان ادامه دارد
يك پلنگ ماده در كردكوي استان گلستان كشته شد
 

مدیر انجمن دیده بان حقوق حیوانات خبر داد: با گذشت کمتر از سه روز، دومین پلنگ ایرانی تلف شد.

به گزارش سبزپرس يه نقل از " مهر" شهرام امیری شریفی گفته:  پس از انتشار خبر قتل فجیع یک عدد پلنگ در پشتکوه ممسنی فارس، از گلستان خبر می رسد ماده پلنگ دیگری در کردکوی تلف شده است.

او در ادامه گفت:  بنا به گفته منابع آگاه، این ماده پلنگ کاملا بالغ بوده و حدود ۶۵ کیلوگرم وزن داشته است. همچنین هیچ گونه اثر گلوله و زخم کشنده روی بدن این گربه با عظمت دیده نشده است.

شریفی با بیان اینکه  مسموم کردن پلنگ ها توسط لاشه گراز در استان های شمالی مرسوم است اظهار داشت:  هنوز افراد محلی زیادی به اشتباه مسوول کشتار  گوسفندهای گله شان را این زیستمند با ارزش می دانند و به احتمال زیاد این پلنگ ازاین طرق تلف شده است.

مدیر انجمن دیده بان حقوق حیوانات اظهار داشت : متاسفانه در برخی منطقه های کشور، با ضعف آگاهی رسانی ارگان های مسوول، مردم هنوز کشتار گروهی رمه را کار پلنگ می دانند و این جانور ارزشمند را با تله های سیمی یا طعمه های مسموم از پای در می آورند.

به اعتقاد وی، در نتیجه کاهش جمعیت این حیوان شکارچی، جمعیت گراز از تعادل خارج می شود و صدمه غیر قابل تصوری به مزارع وارد می شود که محصول آن صدور مجوز کشتار گراز برای میرشکاران است.

شریفی تصریح کرد:  به نظر می رسد بدون آگاهی رسانی صحیح به افراد محلی و اصلاح قوانین شکار و صید، این روند ناقص ادامه خواهد داشت و طبیعت ایران روز به روز زیستمندان با ارزشش را از دست خواهد داد.

محمدی زاده: بیش از 50 یوزپلنگ در ایران زندگی می کنند
جمعیت یوزپلنگ ایرانی کاهش یافت؟!
 

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در یازدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی در کشور هند درباره وضعیت یوزپلنگ ایران از آمار «بیش از 50 یوزپلنگ» استفاده کرد درحالی که پیشتر آمارها بین 70 تا 100 یوزپلنگ اعلام می شد.

به گزارش سبزپرس، «محمد جواد محمدی زاده» که روز چهارشنبه 26 مهرماه در «حیدرآباد» هندوستان و در جریان یازدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی سخنرانی می کرد، درباره وضعیت گربه سانان ایران، با اشاره به انقراض شیر و ببر در کشور گفت: از حدود يك دهه قبل جمعيت يوزپلنگ آسيايي نيز در ايران در خطر انقراض قرار داشت، اما امروز وجود جمعيتي بالغ بر 50 قلاده در ايران گزارش شده كه البته هنوز تا جمعيت پايدار فاصله زيادي دارد، اما براي افزايش اميدواري ما به موفقيت حفاظت از حيات‌وحش كفايت مي كند.

این نخستین بار است که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از جمعیتی کمتر از 70 یوزپلنگ در ایران سخن می گوید.

پیشتر مقامات سازمان حفاظت محیط زیست آمار یوزپلنگ در ایران را بین 70 تا 100 (و بعضاً تا 120) یوزپلنگ اعلام می کردند که به نظر می رسد تغییراتی در این آمار به وجود آمده است.

شنیده های اخیر از معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست حکایت از آن دارد که طبق آخرین برآوردها، جمعیت یوزپلنگ در ایران نه «حداقل 70» که «حداکثر 70» یوزپلنگ است.
 
سرشماری یوزپلنگ آسیایی برای اولین بار انجام می شود

پس از اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، «هومن جوکار» مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیز از برگزاری اولین سرشماری یوزپلنگ آسیایی در ایران با همکاری کارشناسان بین المللی خبر داد.

جوکار گفت: تاكنون برآورد واقعي از جمعيت يوزپلنگ آسيايي صورت نگرفته است و فقط به صورت نظرات كارشناسي جمعيت يوزپلنگ  برآورد شده است.

او بدون اشاره به آمار یا برآوردهای جمعیت در گذشته ياد آور شد: اگر اطلاع دقيقي از جمعيت يوزپلنگ نداشته باشيم، براي حفاظت از گونه نمي توانيم برنامه ريزي دقيقي انجام دهيم.

هومن جوكار با اشاره به پايش ملي يوزپلنگ آسيايي از اواخر پاييز افزود: در حال حاضر 500 عدد دوربين تله اي با اعتباري در حدود 200 ميليون تومان  براي برنامه پايش يوزپلنگ در نظر گرفته شده است .

مدير پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي  خاطر نشان كرد : اين برآورد در سه سال متوالي تكرار خواهد شد تا روند افزايش و يا كاهش جمعيت يوزپلنگ مشخص شود.
جوكار در ادامه از همكاري بين المللي ديگري براي شناسايي مسيرهاي عبور يوزپلنگ در زيستگاه پس از آغاز سال نو میلادی خبر داد و گفت: تا پايان سال پروژه راديو تله متري يوزپلنگ انجام خواهد شد.

مدير پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي با بيان اينكه كليه تجهيزات مورد نياز اين پروژه با اعتباري در حدود 300 ميليون تومان خريداري شده است، گفت: آگاهي  از مسيرهاي كريدور يوزپلنگ مي تواند درحفاظت يوزپلنگ آسيايي موثر باشد.

وي افزود: اين پروژه يكبار در سال 87 در ايران با همين تيم كارشناسي بين المللي امتحان شد  و اين بار به صورت منسجم با گردن بند هاي ماهواره اي حداقل در دو زيستگاه يوز انجام خواهد شد.

در پروژه ای که در سال 1387 انجام شده بود، دو یوزپلنگ و دو پلنگ ایرانی در استان یزد قلاده گذاری شده بودند که پس از مدتی، لاشه یکی از یوزپلنگ ها که در درگیری با حیوانی دیگر (احتمالاً) کشته شده بود، پیدا شد ولی از سرنوشت یک یوزپلنگ و دو پلنگ دیگر اطلاعاتی به دست نیامد. تنها، قلاده یوزپلنگ دیگر این پروژه به همان صورتی که روی گردن حیوان بسته شده بود، در منطقه پیدا شد و اثری از یوزپلنگ نبود. از آنجا که بعید به نظر می رسید، یوزپلنگ توانسته باشد قلاده را به صورت بسته از گردن خود خارج کند، سرنوشت این یوزپلنگ، در هاله ای از ابهام باقی ماند و با برکناری مدیر وقت پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در همان سال، دیگر پیگیری خاصی در مورد نتیجه پروژه قلاده گذاری انجام نشد.
 
حل مشکل قرارداد محیطبانان یوزپلنگ

جوكار در ادامه گفت: مشكل قرار داد هاي محيط بانان پروژه يوزپلنگ آسيايي با همت و پيگيري هاي مجدانه ادارات كل حفاظت محيط زيست استانها برطرف شده است و 48 محيط بان اين پروژه با عقد قرارداد كار معين وابسته به پروژه هاي استاني تعيين تكليف شدند.

مدير پروژه يوزپلنگ آسيايي از تلاش براي حفاظت يوزپلنگ در زيستگاه هاي طبيعي آن خبر داد و گفت: براي اين منظور پروژه قصد دارد در كنار ادارات كل حفاظت محيط زيست استانها مشكلات هر زيستگاه را برطرف نمايد.
وي افزود: به دليل مشكلات خاص هر زيستگاه اين كار زمان بر خواهد بود، اما تضمين كننده آينده يوزپلنگ است و اميد زيادتري به حفاظت از آن مي دهد.

جوكار تاكيد كرد: بايد نوع نگاه به همكاري جوامع محلي عوض شود و به سمت مشكلات جوامع محلي معطوف و براي رفع آن نيز اقداماتي انجام شود. با آموزش و رفع مشكلات مردم مي توان حفاظتي بر پايه همكاري جوامع محلي برقرار كرد.
 
طرح مرکز تکثیر یوزپلنگ اجرایی می شود

وي با بيان اينكه تلاش پروژه يوزپلنگ آسيايي حفظ يوزپلنگ در زيستگاه طبيعي آن است، گفت: در نظر است با همكاري مشاور هاي بين المللي طرح ايجاد مركز تكثير يوزپلنگ آسيايي  اجرايي شود

جوكار در ادامه افزود: اين پروژه در گذشته با همكاري UNDP پيگيري مي شد و در حال حاضر مهلت آن به پايان رسيده است  ولي سازمان حفاظت محيط زيست با توجه به اهميت اين گونه قائل است، همچنان بدون اعمال تغييرات  پروژه را ادامه مي دهد و به دنبال تخصيص منابع ملي براي پايداري بيشتر پروژه است.

وي در پايان گفت: بسياري از مطالعات پروژه يوزپلنگ با بنيادهاي علمي بين المللي انجام مي شود و امور حفاظتي و آموزش با تكيه بر استان ها انجام مي شود.

پیش از این، سایت تکثیر یوزپلنگ آسیایی در شرایط نیمه اسارت توسط سازمان حفاظت محیط زیست در پناهگاه حیات وحش «میاندشت» استان خراسان شمالی تاسیس شده بود که از آن زمان تاکنون، یک یوزپلنگ نر موسوم به «کوشکی» در این سایت نگهداری می شود. با این حال هنوز خبری از انجام برنامه ای خاص برای تکثیر یوزپلنگ در این سایت توسط مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست منتشر نشده است.

کد خبر : 91081003

منبع:http://isdle.ir/news/index.php?news=8843

نسل سنجاب ایرانی از پستانداران خاص به دلیل جمع آوری میوه های بلوط توسط مردم و اسارت بی اندازه این حیوان زیبا توسط شکارچیان برای فروش، به شدت در حال کاهش و انقراض است.

سنجاب ایرانی 25 سانتی متر طول داشته و سر و دم قرمز از مشخصه های بارز این گونه نادر جنگلهای بلوط ایران است، این حیوان که زیستگاه اصلی آن جنگلهای بلوط پیرانشهر و سردشت در آذربایجان غربی بوده از میوه های توت، گردو، بادام، بلوط و جوانه ها و برگ درختان تغذیه می کند.

این حیوان منحصر بفرد جثه ‌ای متوسط با طول 20 تا 24 سانتیمتر و دمی بلند و پشمالو به طول 13 تا 14 سانتیمتر دارد که از نصف طول بدن آن بلندتر است، جنگلهای بلوط زاگرس که معمولا دارای درختان بلند و کهنسال بلوط بوده زیستگاه این حیوانات است، آنها درختان بلند و کهنسال را به درختان کوتاه و پرشاخ و برگ ترجیح می دهد.

دانه های بلوطی که توسط سنجابهای ایرانی جمع آوری و زیر خاک مدفون می شود ارزش بالایی در گسترش و تجدید حیات جنگلهای بلوط غرب کشور دارد.


محل عکس: پارک چیتگر

محمد درویش: در هجدهمین روز از سپتامبر ۲۰۱۲، دانشمندان دپارتمان محیط زیست دانشگاه کالیفرنیا (CE-Cert)، نتایج پژوهشی را منتشر کردند که احتمالاهیچ کس را به اندازه خودشان حیرت زده نکرد! آنها با بررسی سازوکار پختن فست فودهایی چون همبرگر روی کباب پزهای زغالی و تجاری در رستوران های چند شهر ایالت کالیفرنیا، از جمله لس آنجلس، با شگفتی دریافتند: میزان آلایندگی هوا ناشی از پختن یک همبرگر برابر است با مقدار ذرات خطرناکی که از موتور دیزلی یک کامیون ۱۸ چرخ پس از ۱۴۳ مایل رانندگی در یک آزادراه، ایجاد شده و در نیوار (اتمسفر) منتشر می شود.

این در حالی است که سالانه هزاران نفر از ساکنان کلانشهرهای بزرگ در ایران و جهان در اثر آلودگی هوا جان داده یا دچار بیماری های حاد و مزمن می شوند: بیماری هایی که درمان آنها، هزینه های گزافی را بر دولت و شهروندان تحمیل می کند. به دیگر سخن به نظر می رسد، یکی از مهم ترین دلایل افزایش آلودگی هوا در سکونتگاه های انسانی که تاکنون به صورت کامل از ذهن ها مغفول مانده، همانا نحوه تجاری کباب کردن گوشت و زغالی کردن برگر باشد: فرآیندی که عملاهیچ تمهید یا مقررات و شیوه نامه یی برای مهار این پدیده خوفناک و تشدیدکننده آلودگی پیش بینی و تدارک دیده نشده است. از همین رو، اینک گروهی از متخصصان سرگرم بررسی مجدد سازوکار و فرآیند پختن خوراکی های گوشتی، به ویژه به صورت کباب شده هستند: معضلی که شاید در هیچ جا به اندازه ایران که یکی از مشهورترین غذاهای ملی اش چلوکباب باشد، حاد نیست! هست؟

به عبارت دیگر، ستاده های جدید پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا نشان داد که فرآیند تولید مواد غذایی گوشتی در مقایسه با همتایان غذایی گیاهی، خطر جدیدتری افزون بر خطراتی که تاکنون کشف شده بودند هم ممکن است دربرداشته باشند. زیرا همان گونه که چند ماه قبل دانشمندان سوئدی در پژوهشکده بین المللی منابع آب در شهر استکهلم (SIWI) نشان دادند، نه تنها رژیم گوشتخواری می تواند تاراج اندوخته های آب شیرین جهان را شتاب بخشد: نه تنها سبب ساز انتشار ۵۱ درصد از کل گازهای گلخانه یی را فراهم می آورد و نه تنها نرخ فرسایش آبی و بادی و جابه جایی خاک را بیشتر کرده و بر وخامت پدیده یی چون ریزگردها در مناطق آسیب پذیری چون جنوب باختری آسیا می افزاید: بلکه اینک مشخص شده که به طور مستقیم، هر برگر زغالی می تواند بیش از دو برابر یک کامیون ۱۸ چرخ هوا را هم آلوده ساخته و نفس تنگی آدم ها را کامل کند!به دیگر سخن، هر چقدر که پروتیین حیوانی در سبد غذایی مردم، حضوری پررنگ تر داشته باشد، می توان انتظار داشت که منابع آب شیرین هم با تهدید جدی تری روبه رو شوند: شدت آب شدن یخ ها در جنوبگان و شمالگان هم افزایش یابد، فرآیند تغییر اقلیم و جهان گرمایی تسریع شود و کابوس خشکسالی بیش از گذشته مردم ساکن در مناطق آسیب پذیری چون نوار ۳۵ درجه عرض شمالی، مثل ایران را جدی تر تهدید کند. و اینها همه در حالی است که می دانیم از منظر شاخص های سلامتی و بدون توجه به معیارهای اخلاق در محیط زیست هم، حذف برگرهای زغالی و دیگر فست فودها از رژیم غذایی، به مراتب بر کیفیت زندگی، کاهش خدمات درمانی و افزایش طول عمر می افزاید.

بنابراین، اینک در شرایطی که مهم ترین و بزرگ ترین رویشگاه جنگلی کشور در باختر وطن موسوم به زاگرس با بدترین شرایط بوم شناختی اش روبه روست: در شرایطی که حدود ۳۰ درصد از گستره شش میلیون هکتاری آن با خطر خشکیدگی مواجه شده: در شرایطی که همچنان هزاران هکتار از این رویشگاه ها طعمه کوره های زغال می شود تا حرارتی متبوع برای به سیخ کشیدن گوشت حیوانات بیگناه را فراهم کند و در شرایطی که شمارش معکوس برای خشک شدن اندک تالاب های موجود در این منطقه مانند گندمان هم به صدا درآمده است: آیا بهتر و سزاوارانه تر نیست که بکوشیم تا مصرف گوشت، به ویژه گوشت قرمز را اگر نمی توانیم قطع کنیم، دست کم به کمینه برسانیم یا حداقل، کباب کردن گوشت را متوقف سازیم؟

**  روزنامه اعتماد، شماره ۲۵۲۳ به تاریخ ۲۹ / ۷ / ۹۱، صفحه ۱ (صفحه اول)

از همین قلم می توانید بخوانید:

نگرانی از دراز شدن پای پروانه

یوزپلنگ ایرانی ؛ کیست که بگوید: نداریم!؟

زلزله و لزوم توجه به بازسازی زادبوم

جنبش عدم تعهد و پیدایش قاره هفتم

http://zistboom.com/8082/

کروکودیل ها در آب های کم عمق شکارچیان بی رحم و قدرتمند هستند، اما یک عکاس ۴۵ ساله اهل چک تصاویر بی نظیری را از حمله اسب های آبی به یک کروکودیل ثبت کرده است که در نوع خود حیرت انگیزند. اسب های آبی که فک های بسیار قدرتمندی دارند وقتی حضور یک کروکودیل مزاحم در زیستگاه خود را حس کردند به او حمله کردند و باعث مرگش شدند!

* برای دیدن عکس ها در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید.

http://zistboom.com/8035/

اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در بیانیه جدیدی تاکید کرد: با وجود پیشرفت‌های مطلوب و امید بخشی که تاکنون در زمینه کاهش بحران «فقدان تنوع زیستی» حاصل شده اما تلاش‌ها در جهت حفاظت از طبیعت و نجات سیاره زمین بازهم باید گسترش پیدا کند.

به گزارش زیست بوم به نقل از ایسنا در این بیانیه تاکید شد که برای دستیابی به اهداف سازمان ملل در زمینه حفاظت و گسترش تنوع زیستی تا سال ۲۰۲۰ میلادی و نجات کل حیات بر روی زمین، تلاش‌های جدی‌تر و وسیع‌تر در زمینه حفاظت از طبیعت مورد نیاز است.

کنفرانس تنوع زیستی سازمان در «حیدرآباد» هند به پایان رسید و در طول این اجلاس بزرگ بر ضرورت مدیریت بیشتر و بهتر سرمایه‌ها به منظور دستیابی به اهداف ۲۰۲۰ سازمان ملل تاکید شد اما ظاهرا کشورهای حاضر در خصوص نیازهای بودجه‌ای دقیق برای اطمینان از اجرای موفق برنامه‌های مدیریتی خود به نتیجه مطلوب نرسیدند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت، دبیر کل این اتحادیه خاطر نشان ساخت: عدم دستیابی به توافق در زمینه سرمایه گذاری‌های عمومی مورد نیاز برای حفظ تنوع زیستی و نجات طبیعت جهان در واقع تاییدی بر این نکته است که باید به روش‌های ابتکاری و خلاقانه برای دستیابی به حمایت از جانب سایر منابع مالی متوسل شد.

این مقام ارشد IUCN متذکر شد: ظرف دو سال گذشته ما به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این زمینه دست یافته‌ایم اما برای ادامه این روند موفقیت آمیز و پیشگیری از شکست احتمالی به سرمایه گذاری‌های فوری و گسترده‌تر از سوی تمام منابع، نیازمند هستیم.

طبق تازه‌ترین اطلاعات در فهرست قرمز به روز شده IUCN در طول این کنفرانس،‌ از ۶۵ هزار و ۵۱۸ گونه ارائه شده در این فهرست ۲۰ هزار و ۲۱۹ گونه در معرض خطر انقراض‌اند و از جمله آنها ۸۳ درصد از گونه نخل‌های ماداگاسکار هستند که فقدان آنها معاش بسیاری از مردم این منطقه را به طور جدی به خطر می‌اندازد.

http://zistboom.com/8077/

هرساله از بیستم شهریورماه تا پایان آبان ماه که فصل کواخی نام گرفته شده است متخلفین در مناطق ساحلی بخصوص دشت ها، تپه ها ماهورهای مناطق شهرستانهای جاسک، لنگه و پارسیان مبادرت به صید پرندگان ( بومی و مهاجر ) می نمایند. این پرندگان درمعرض خطرانقراض بوده و هر ساله در فصل پاییز به این منطقه  مهاجرت می کنند که متاسفانه توسط افراد سودجو در مناطق ذکر شده صید شده و برای فروش به  شیوخ حاشیه خلیج فارس قاچاق می شوند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان، در این راستا در تاریخ ۲۶ / ۷ / ۱۳۹۱ در شهرستان پارسیان توسط نیروی انتظامی از پاسگاه لاورچاهو این شهرستان از یک دستگاه خودرو سمند (ال- ایکس) تعداد ۴۰ قطعه هوبره و ۱۰بهله پرندگان شکاری در معرض خطر از قبیل بحری ، بالابان و شاهین کشف و ضبط گردید. همچنین در سال جاری تاکنون ۴۱ باب از کوخه های متخلفین تخریب شده و تاکنون جمعاً ۵۶ پرنده کشف و ضبط گردیده است. لازم به ذکراست تاکنون از آغاز فصل ۴ نفر  متخلف دستگیرشده و دو نفر نیز متواری شده اند.

ضرر و زیان وارده تاکنون به محیط زیست بابت هرق طعه هوبره۸۰۰۰۰۰۰ ریال ، بابت هر قطعه دلیجه ۱۶۰۰۰۰۰۰ریال و پرندگان شکاری از نوع بحری و شاهین   120000000ریال می باشد. که جمعاً ۱۶۱۶۰۰۰۰۰۰ریال خسارت تاکنون به محیط زیست  واردشده است .

این گزارش می افزاید در تاریخ ۲۸ / ۷ / ۹۱ تعداد ۳۵ قطعه هوبره و ۹ قطعه پرنده شکاری از نوع بالابان و شاهین که دو روز قبل طی عملیات توسط انتظامی شهرستان پارسیان کشف و ضبط گردیده بودند، پس ازمداوا در دشت های استان آزاد شدند. لازم به ذکر است تعداد این پرندگان عبارت بود از: ۴۰قطعه هوبره و ۱۰ بهله پرنده شکاری که به علت شرایط بد نگهداری متاسفانه تعداد ۵ قطعه هوبره و یک بهله از پرندگان شکاری تلف شدند.

http://zistboom.com/8062/

منطقه پشتکوه واقع در ممسنی فارس و در مجاورت استان کهگیلویه و بویراحمد منطقه ای عشایر نشین است که شغل اصلی مردم آنجا دامداری و کشاورزی در زیر اشکوبهای جنگلهای بلوط است. زندگی سخت در مناطق صعب العبور، نبود برنامه های آموزشی از سوی سازمانهای متولی به خصوص سازمان محیط زیست و آموزش و پرورش باعث شده کشتار گونه های جانوری در این مناطق به رویه ای برای مردم بدل شود چرا که گونه های وحشی حیات دامهایشان را تهدید می کنند.

کشتار پلنگها و دیگر گونه های ارزشمند جانوری پیشتر طبق سنن ایرانی همیشه باعث افتخار مردم بوده است که این افتخار ناشی از نبود آگاهی و دانش عمومی در مورد اهمیت حفاظت از گونه های جانوری و گیاهی در مناطق مختلف ایران است. انتشار تصاویر گرفته شده از سوی مردم البته این کشتارها را برای رسانه ها ملموس تر کرده است اما طبق شنیده ها کشتارهای زیادی در مناطق عشایر نشین زاگرسی وجود دارد که از دوربین شهروند خبرنگاران محفوظ مانده است.

دم پلنگ جدا شده و روی هیزم خشکیده انداخته شده است

به گفته معاون پیشین محیط طبیعی سازمان محیط زیست ایران سالانه ۱۰ تا ۱۲ پلنگ در کشور به دلایل متعدد کشته می شوند که عمده این کشتارها در مناطق زاگرس نشین که زیستگاه اصلی پلنگ ایرانی است گزارش شده است.

محمد باقر صدوق جمعیت پلنگ ایران را برابر آمار گروه گربه سانان “IUCN” (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) نزدیک به ۹۰۰ قلاده دانسته و گفته است” این آمار بسیار خوبی است اما کشتار پلنگها نشان می دهد این گونه ها در معرض خطر هستند و اصول ایمنی و حفاظتی در موردشان به اجرا درنیامده است.”

همچنین محمد صادق فرهادی نیا عضو انجمن یوزپلنگ ایرانی در باره کشتار پلنگها به قانون می گوید: پلنگ کشته‌شده ماده و تقریبا بالغ بوده که این حقیقت؛ موضوع را بسیار ناگوارتر می‌کند. پلنگها در بیش از صد نقطه از ایران زندگی می کننند و بیش از نیمی از آنها در مناطق حفاظت شده نیست. این گونه هم در زاگرس و هم در کوهستانهای البرز زندگی می کند به این دلیل که منابع آبی بیشتری در این مناطق هست.

به گفته این جانور شناس، مناطق زاگرسی برای زندگی پلنگها منطقه خطرناکی است و کشتار زیادی در این مناطق گزارش شده اما در البرز زندگی آنها امن تر است ولی با این حال هر منطقه ای را هم نمی توان مورد حفاظت قرار داد چرا که مناطق زندگی پلنگها  گاهی در مجاورت زندگی هزار ساله انسانها بوده و امروز حیاتشان به خطر افتاده و نمی توان مردو دام را از منطقه دور کرد.

چشم پلنگ بر اثر ضربات بعد از گلوله از حدقه درامده است

وی با تاکید بر اینکه تاکنون نام منطقه پشتکوه ممسنی را نشنیده است و هرگز مشاهده پلنگ در این منطقه گزارش نشده گفت: مسئله کشتار گونه ها فقط مختص به پلنگ نیست و در مودر یوزپلنگ و دیگر گونه ها هم وضعیت همین است. چون در زیستگاههای کویری مشکلات کمتری برای حفاظت وجود دارد تمام زیستگاه‌های یوز مورد حفاظت واقع شده اند. اما به دلیل تعارضات بالا در مناطق زاگرسی حفاظت کمتر است.

فرهادی نیا با اشاره به اینکه حیوانات وحشی در گشت و گذار روزانه گاهی از مرزها و قلمروی تحت حاکمیت خود خارج می شوند و به دست انسانها کشته می شوند تاکید کرد: ۵۰ هزار هکتار مرز قابل توجهی برای زیستگاه یک پلنگ است اما در ایران این مرز رعایت نمی شود. چون هم دام وجود دارد و هم انسانها در تردد میان این قلمرو هستند. طبیعتا اتفاقاتی که می افتد نیاز به آموزش مردم دارد.

وی تاکید کرد: در هیچ جای ایران تا اکنون هیچ گاه پلنگی انسانی را نکشته است و گزارشی در این باره داده نشده است اما پلنگها گاهی از قلمرو مادری رانده می شوند و یا دام و انسان بی اندازه به آنها نزدیک می شوند و گاهی دست به شکار دام اهلی می زنند و مردم نیز آنها را از بین می برند. با این حال وقتی پلنگ کشته می شود قلمرو برای پلنگ بعدی آماده می شود و این چرخه ادامه دارد.

به گفته این پژوهشگر حیات وحش چند کار باید نجات حیات وحش انجام شود  که مهمترین آنها آگاهی دادن به مردم است و بعد اگر هزینه های وارده از سوی حیات وحش به مردم بالا است خسارت آن از سوی دولت پرداخت شود. اگر مردم بدانند این چرخه حیات با رعایت الزامات زیست محیطی و حفاظت از دامشان روند مساعد تری برای زندگی خودشان است هرگز دست به کشتار پلنگها نمی زنند.

آیا اینان ایرانی اند ؟؟؟

به کدامین گناه کشته شده است؟؟؟

نگاهی به گوزن زرد در کردستان عراق/
از «نخجیر جنگاوران آشور» تا «نقش سکه ده دیناری»

کوشان مهران: پادشاهان جنگاور آشور در سرزمینی که امروز آن را کردستان عراق می نامیم روزهای خوشی در نخجیرگاه های خویش داشتند. در روزگاران کهن پادشاه آشور سوار بر ارابه های تندرو به شکار «بیزون قفقاز»، «گاو وحشی اوروش» و شیر پرداخته و در کنار لذت از سواری و زوبین اندازی و خدنگ افکنی، خود و سپاهیان چالاک خویش را برای یورش به دیگر سرزمین ها آماده می کردند. (آشوریان در اوج قدرت از دلتای نیل تا کوهستان های زاگرس و کوه های لبنان را پاک می روفتند).

پس از تصرف و نابودی نینوا پایتخت آشوریان به دست قوای متحد ماد و بابلی برای هزاره ها این قوم فراموش شدند و مگر در تورات نامی از این جنگاوران برده می شد ولی از اواسط قرن نوزدهم و با کوشش های باستان شناسانی چون «سر هنری لایارد» به تدریج بناها و کاخ های پرشکوه این تمدن پیدا شد و در این میان «گوزن زرد میان رودان» (Dama dama Mesopotamia) یکی از مهم ترین گونه های حیات وحش آن دوران در کنار شیرهای آسیایی مشاهده می شوند.

با شروع قرن بیستم، از آن شکوه حیات وحش آشور دیگر چندان برجای نمانده بود. صدها سال از نابودی بیزون قفقاز و گاو اوروش می گذشت و آخرین «ببر هیرکانی» در سال 1880 در موصل و آخرین شیر در سال 1914 به احتمال بسیار زیاد نابود شدند. به احتمال بسیار زیاد نسل گوزن «مرال» در اواخر قرن نوزدهم نابود شد و به دلیل شرایط خاص منطقه و وفور انواع سلاح شکاری و جنگی و جنگ و ناامنی چند ده ساله، گونه هایی چون «شوکا»، «سیاه گوش» و «خرس قهوه ای سوری» تا آستانه نابودی پیش رفتند.

زیستگاه های جنگلی زاگرسی پوشیده از بلوط در کنار جنگل های مدیترانه ای شام (سوریه، اردن، لبنان) و فلسطین، مهم ترین زیستگاه گوزن زرد میان رودان به حساب می آمدند. ولی انقراض بزرگ پس از جنگ جهانی اول در خاورمیانه ناگاه این گونه را نیز همانند شیر و «اوریکس عربی» به سرعت به گرداب انقراض افکند.

گوزن زرد در نگاره های آشوری

آخرین گزارش های گوزن زرد در اردن به سال 1930 و در سوریه به 1940 محدود می شود. تا اوایل قرن بیستم هنوز در «سنجاق هکاری» ترکیه در مرز با کردستان عراق گوزن زرد میان رودان وجود داشت وگزارش هایی از مشاهده و زنده گیری گوزن زرد در کردستان عراق تا دهه های نخستین قرن بیستم وجود دارد که کتاب «پستانداران عراق» شواهد جالبی را همراه با دامنه پراکنش شوکا ارائه می کند.

پس از سقوط رژیم صدام و شرایط جدید در کردستان عراق، توجه به احیای گونه های بومی حیات وحش و در کل پاسداشت واقعی و کاربردی محیط زیست یکی از دغدغه های فکری مدیران این منطقه شد و ضرب سکه ده دیناری با تصویری از گوزن زرد میان رودان در کنار سکه هایی با تصویر سیاه گوش و پازن نشان دهنده میزان علاقه به جفظ گونه های حیات وحش است. گویا در چند سال گذشته صحبت هایی برای انتقال تعدادی قوچ و میش ارمنی از ایران برای احیای مجدد جمعیت این گونه نیز بوده است.

در هر حال با توجه به اراده واقعی مدیران محیط زیست این بخش از عراق و وجود جنگل های انبوه بلوط، شاید تنها امید احیا و معرفی مجدد گوزن زرد میان رودان، انتقال تعدادی از این جمعیت چه به شیوه قانونی و یا دور زدن قانون کاغذی باشد.

فراموش نکنیم که از اواخر دهه 1330 تا کنون عملاً جمعیت گوزن زرد در ایران در شرایط نیمه طبیعی پرورش یافته و همواره نیازمند تغذیه دستی و صرف بودجه های کلان و اجرای برنامه هایی به نام معرفی مجدد در فنس بوده که هیچکدام نتیجه ای برای ثبات جمعیت و معرفی مجدد به زیستگاه های اصلی نداشته است.

بهتر است به جای بر افروختن رنگ صورت و متورم نمودن رگ گردن، به فکر انجام یک پروژه مشترک بین ایران و کردستان عراق باشیم و هرگاه که خواستیم  به تقلید فرمان و قیصر برای پاک کردن صورت مساله عدم توانایی خود در نجات جمعیت جزیره اشک به دلیل خشکانیدن دریاچه ارومیه برآییم، به عاقبت خوش پلنگ های ارسالی به سوچی قفقاز روسیه اندکی فکر کنیم.

 

Ashoor_589001905.jpg << دانلود فايل الصاقي

کشتار یا شکار؟!

 یکی از خوانندگان سبزپرس مجموعه ای از تصاویر شکار را برای ما ارسال کرده که در ادامه می بینید. فرستنده این عکس ها می گوید که همه تصاویر مربوط به استان فارس است و در سال های مختلف (از نیمه دهه 1370 تا کنون) تهیه شده اند. انتشار این عکس ها بدان معنا نیست که تنها در استان فارس چنین اتفاقاتی رخ می دهد، بلکه متاسفانه در تمامی استان ها چنین اتفاقی کم نیستند. مرور این عکس ها چند نکته را نشان می دهد؛ اول اینکه نامِ کاری که این افراد انجام داده اند، قطعا «شکار» نیست، بلکه کشتار بهترین نام برای چنین کاری است. در عکس ها مشخص است که افراد در مواردی دست به کشتار چندین حیوان به طور همزمان زده اند و در بسیاری از موارد، حیوانات جوان و ماده ها نیز هدف گلوله قرار گرفته اند، که با هیچ تعریف و اصولی برای شکار سازگار نیست. در ثانی در اکثر تصاویر، حیوان بر اثر اصابت گلوله و پیش از ذبح شرعی کشته شده؛ در صورتی که در اصول شکار و احکام شرعی، تیراندازی به سوی حیوان باید به گونه ای باشد که توان فرار را از حیوان بگیرد و شکارچی که قصد استفاده از گوشت شکار را دارد، باید آن را ذبح کند. اما آنطور که در تصاویر مشخص است، اکثر این حیوانات شکار شده، پیش از زبح شرعی جان داده اند و در اصطلاح «حرام» شده اند. این نشان می دهد که ضاربان، یا اصلا قصد استفاده از گوشت شکار را نداشته اند و برای تفریح یا مقاصد دیگر حیوان را شکار کرده اند (که بر اساس فتوای قریب به اتفاق مراجع عظام تقلید این کار حرام است) و یا آنکه چندان پایبند به احکام شرع و اصول شکار نبوده اند. در هر صورت، آنطور که آمارهای رسمی نشان می دهد، بیش از 500 هزار اسلحه دارای مجوز و حدود دو برابر این رقم، اسلحه بدون مجوز در کشور وجود دارد. وسیله ای که برای شلیک کردن به طرف حیوانات ساخته شده. برخی معتقدند برای جلوگیری از شکار غیرمجاز و کشتار حیات وحش، سازمان حفاظت محیط زیست باید به طور مرتب پروانه شکار صادر کند و برخی دیگر نیز بحث قرق های اختصاصی (که با سرمایه گذاری بخش خصوصی اداره می شوند و اقدام به حفاظت و پرورش حیوانات و فروش پروانه شکار در محدوده تحت مدیریت خود می کنند) را پیش می کشند. هر چند هر یک از این نظرات، جای بحث و بررسی فراوان دارد اما نباید این واقعیت را فراموش کرد که ظرفیت حیات وحش ایران در حال حاضر، بسیار کمتر از تعداد اسلحه های شکار سطح کشور است و از طرفی، رعایت جدی قانون، افزایش جریمه های شکار غیرمجاز و مجازات های سفت و سخت، پشتیبانی جدی دستگاه قضایی از سازمان حفاظت محیط زیست و محیطبانان می تواند پدیده شکار کشی و شکار غیرمجاز را تا حد زیادی کنترل کند.

 

 

 

 

 

 

 

 

کد خبر : 91071060

http://isdle.ir/news/

از انواع و اقسام دایناسورهایی که از روی فسیل‌ها و دیگر شواهد بازسازی و تصویر شده‌اند، پنج نوع خیلی عجیب و غریب انتخاب شده و در این گزارش به مشخصات و عکس تقریبی آن‌ها اشاره می‌شود. خصوصیت عجیب این دایناسورها در این است که ترکیب‌هایی خاص دارند.

وقتی به دایناسورها فکر می‌کنیم، بیش‌تر ما هیولاهای ستاره و مشهوری مانند «تی رکس» را به یاد می‌آوریم اما در عرصه صدها میلیون سال زندگی گذشته د‌ایناسورها، انواع بسیار متفاوت و عجیبی وجود داشته‌اند. در این گزارش نگاهی داریم به این ترکیب عجیب و انتخابی هفته‌نامه ویک:

یک) ترکیبی از جوجه تیغی و طوطی

«پگوماستاکس آفریکانوس» موجودی بوده که ۲۰۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کرده و دندان‌های نیش بلند مانند گراز داشته و نوکی مانند طوطی. سرتاسر بدنش مانند تیغ داشته و با ارتفاع حدود ۶۰سانتی متر، نوعی عجیب از پرنده بوده است. به رغم داشتن دندان‌هایی با شکل متفاوت، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که گیاه‌خوار بوده و دندان‌های بلندش برای دفاع از خود بوده است. به قول پل سرنو از نشنال جئوگرافیک، اگر این حیوان الان بود، حیوان اهلی جالبی از آن درمی‌آمد.

دو) دایناسوری با شکم گرد و بدنی پوشیده از پر

به قول برایان سویتک از مجله اسمیتسونین، «تریزوناسور» از آن اسم‌هایی نیست که خیلی زیاد به گوشتان خورده باشد. اما این شاید یکی از عجیب‌ترین دایناسورهایی باشد که تاحالا پیدا شده است. تصویر آن با هرآن‌چه در ذهن از دایناسور دارید متفاوت است و یک چیزی فراتر از هر تصویرسازی ذهنی است.»

سه) چیزی میان پستاندار و دایناسور و اندازه ی گربه

«ثریناکسدوان» نزدیک به نیم متر ارتفاع داشته و در جنگل‌های آفریقای امروزی و حدود ۲۵۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کرده است. چیزی مانند و شبیه به گربه و پشمالو. قدمت آن به اوایل جانداران تریاسیک بازمی‌گردد که کارشناسان از آن به عنوان پل میان دایناسورها و پستانداران یاد می‌کنند. این‌گونه پدر جد نوع مدرن پستانداران به شمار می‌روند.

چهار) دایناسوری که به جای دست، انگشت دارد

شاید برخی تی رکس را مسخره کنند که چرا دست های کوتاهی دارد اما این دایناسوری که این جا می‌بینید از آن هم عجیب‌تر است. به جای دست، یک تک انگشت دارد. اسمش «لینکنیکوس» است. نظریه جامع می‌گوید این دایناسور از حشرات تغذیه می‌کرده و از این انگشت برای کندن لانه حشرات استفاده می‌کرده است.

پنج) دایناسوری که طول گردنش، دو برابر طول بدنش است

این دایناسور را در خانواده زرافه فرض کنید. بدنی بزرگ و به شکل عجیبی بدون قواره. همان نوعی که مجبور بوده برای رسیدن به غذا، به سرشاخه‌ها سرک بکشد. نامش «مامنکیاساروس» است که به عقیده دیرین شناسان، از گردن بلندش برای جفت یابی استفاده می‌کرده و نیز به احتمال زیاد موقع جفت گیری، گردن‌هایشان را به هم می‌پیچاندند.

* سینا رهنماhttp://zistboom.com/8007  /

رييس اداره حفاظت محيط‌زيست مشگين‌شهر گفت: يک قلاده خرس قهوه‌اي که به قصد خوردن آب در استخر افتاده بود، با ضربات اجسام سخت از پاي درآمد.